Polscy badacze z Instytutu Polonika, we współpracy z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego, przeprowadzili pierwsze badania w kościele pw. Świętego Ducha w Wilnie. Wyniki tych badań okazały się niezwykłe. W podziemiach świątyni mogą spoczywać nawet tysiące osób, które historycy nazwali “Wileńskim Królestwem Zmarłych”.
W podziemiach kościoła znajdują się unikalne dla Litwy rozległe podziemia, gdzie według lokalnej tradycji spoczywa kilka tysięcy zmarłych. W celu ich inwentaryzacji oraz sprawdzenia przypuszczeń o wielokondygnacyjności tych podziemi, w 2022 roku profesor F. Welc przeprowadził nieinwazyjne pomiary geofizyczne, łącznie z skaningiem laserowym.
W ramach badań georadarowych przeprowadzono ponad 200 profilowań na 6 różnorodnych poligonach pomiarowych. Analiza zarejestrowanych anomalii geofizycznych jednoznacznie potwierdziła istnienie dwóch poziomów podziemnych galerii.
Dodatkowe skanowanie laserowe pozwoliło uzyskać dokładny plan kościoła, który ujawnił nie tylko znaczną różnorodność wnętrza, ale także wykazał, jak bardzo dotychczasowe rzuty świątyni były uproszczone i niedokładne.
Kościół Św. Ducha w Wilnie, dawniej kościół dominikanów, jest ważnym miejscem dla polskiej społeczności. – mówi Piotr Ługowski, szef programu Ochrona w Instytucie Polonika. – Opiekę nad nim sprawuje polski proboszcz, a msze nadal odprawiane są w języku polskim. Świątynia, budowana w kilku etapach, ma ogromną wartość artystyczną i architektoniczną, będąc przykładem baroku wileńskiego. Mimo swojej wyjątkowości, dotąd nie była szczegółowo badana.
Dzięki przeprowadzonym badaniom udało się wskazać absolutnie unikalne, bo dwukondygnacyjne, ceglane podziemia, których powstanie badacze wstępnie datują na czas po wielkim pożarze Wilna w 1610 r. – Ich układ powtarza zapewne kształt murowanej, pierwszej świątyni dominikanów, a więc tej z czasów Aleksandra. Krypty są lekko odchylone na osi SW-NE i nie wiążą się bryłą kościoła, łączą się natomiast z mniejszymi komorami grzebalnymi o odmiennej i zróżnicowanej chronologii. – uzupełnia prof. Fabian Welc. – Nie wychodzą one jednak poza obręb naw głównej i bocznych oraz prezbiterium, gdzie znajduje się osiemnastowieczna krypta dominikanów. Podczas badań udało się także częściowo wskazać mury fundamentowe z czasów Aleksandra oraz biegnący poprzecznie do kościoła mur ceglano-kamienny, na głębokości niespełna 4 m. – dodaje profesor.
Pierwszy etap badań, przeprowadzonych przez zespół interdyscyplinarnych naukowców, zakończono w maju 2022 roku.
Źródło: wb24.org/polonika.pl
Zdjęcie główne: Kayak.pl
