Dziś w Gibach (woj. podlaskie) przed południem rozpoczęły się obchody 78. rocznicy obławy augustowskiej. Obława ta uważana jest za największą sowiecką zbrodnię dokonaną na Polakach po zakończeniu II wojny światowej. Jest też nazywana „małym Katyniem”.
Uczestnicy uroczystości, w tym rodziny ofiar, samorządowcy i politycy, tradycyjnie składają kwiaty przed krzyżem upamiętniającym ofiary Obławy w Gibach, gdzie niegdyś mieścił się obóz filtracyjny NKWD.
12 lipca – zgodnie z ustawą uchwaloną przez Sejm RP – obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej z lipca 1945 roku.
W lipcu 1945 r. oddziały Armii Czerwonej przy pomocy Ludowego Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy i współpracowników Urzędu Bezpieczeństwa przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję pacyfikacyjną na terenie Puszczy Augustowskiej i jej okolic, określaną mianem Obławy Augustowskiej. Ze strony sowieckiej w operacji uczestniczyli: jednostki 50. armii III Frontu Białoruskiego, Wojsk Wewnętrznych NKWD oraz funkcjonariusze kontrwywiadu wojskowego „Smiersz”. Funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Milicji Obywatelskiej i miejscowi konfidenci wspomagali działania Sowietów jako przewodnicy i tłumacze, asystowali także przy przesłuchaniach.
🟥 #TegoDnia 1945 r. rozpoczęła się #ObławaAugustowska – sowiecka operacja wojskowa wymierzona w polskie podziemie niepodległościowe.
Zatrzymano ponad 7 tys. osób, z których prawie 600 zostało zamordowanych. #SowieckieZbrodnie
🔎 Przeczytaj więcej: https://t.co/pthgizNvdv pic.twitter.com/DHIgbHX1uv
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) July 12, 2023
Oddziały sowieckie przetrząsały lasy i wsie, aresztując podejrzanych o kontakty z polską partyzantką niepodległościową. Nie znamy dokładnie ani daty początkowej, ani końcowej operacji – najczęściej umieszcza się ją między 12 a 28 lipca. W sumie zatrzymano kilka tysięcy osób, część z nich więziono i poddawano brutalnemu śledztwu. Ok. 600 osób nigdy nie powróciło do domów i do dziś nie są znane ich losy. Najprawdopodobniej wszyscy zostali pozbawieni życia na podstawie tej samej decyzji i należy ich uznać za ofiary Obławy Augustowskiej.
Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. Miejsce spoczynku prawie 600 Polaków, pojmanych przez sowieckich okupantów 78 lat temu, nadal nie jest znane. Zginęli, bo byli Polakami.
Pamięć! pic.twitter.com/7AJXMCpOg6— PL1918 (@PL1918) July 12, 2023
Zaaresztowani przez sowieckich okupantów Polacy zostali wywiezieni w kierunku Białorusi i rozstrzelani. Jako możliwe miejsce kaźni niektórzy polscy historycy wskazują wsie Kalety i Naumowicze na Grodzieńszczyźnie. Pewne jest, że zamordowano ich przy akceptacji najwyższych sowieckich władz politycznych. Strona polska od wielu lat prowadzi starania o ustalenie losów osób zaginionych w obławie.
Źródło: facebook.com/Związek-Pamięci-Ofiar-Obławy-Augustowskiej-1945-Roku/IPN
Fot. Anna Augustynowicz/UMWP
