84 lata temu, 20 września 1939 roku, w miejscowości Kuty, na granicy rumuńskiej, poległ Tadeusz Dołęga-Mostowicz, najbardziej poczytny polski pisarz okresu międzywojennego, autor kultowej powieści „Kariera Nikodema Dyzmy”.
Tadeusz Dołęga-Mostowicz pochodził z Witebszczyzny. Urodził się 10 sierpnia 1898 r. w folwarku Okuniewo, położonym 10 km od Głębokiego (gubernia witebska).
W okresie zaboru rosyjskiego należał do konspiracyjnej piłsudczykowskiej Polskiej Organizacji Wojskowej. Po wybuchu wojny polsko-sowieckiej ochotniczo zaciągnął się do 13 Pułku Ułanów Wileńskich.
Tablica w miejscu domu rodzinnego Mostowiczów na Białorusi
Od 1922 do 1926 roku był publicystą, a następnie redaktorem gazety „Rzeczpospolita”.
W 1932 roku ukazała się jego najsłynniejsza powieść „Kariera Nikodema Dyzmy”, która doczekała się kilku adaptacji filmowych, w tym serialu telewizyjnego o tym samym tytule.
Tadeusz Dołęga-Mostowicz (pierwszy z lewej)
Po wielkim sukcesie wydawniczym tej powieści zajął się wyłącznie działalnością literacką. W latach 30. został autorem kilkunastu bardzo poczytnych książek oraz kilku zrealizowanych scenariuszy filmowych.
Twórczość Mostowicza na ekranie (artykuł z tygodnika Światowid 1/1939)
Brał udział w kampanii wrześniowej w stopniu kaprala podchorążego rezerwy. Zginął w Kutach nad rumuńską granicą, prawdopodobnie w czasie walki polskiego patrolu osłonowego, którym dowodził, z sowieckimi żołnierzami.
Nagrobek Tadeusza Dołęgi-Mostowicza na cmentarzu Powązkowskim, 2006
Pierwotnie został pochowany w Kutach 22 września 1939 przez miejscowych Polaków, którzy ufundowali pomnik nagrobny (zawierający z konieczności inskrypcję w języku ukraińskim) i przez lata nim się opiekowali. Jego prochy sprowadzono do Warszawy 24 listopada 1978 i pochowano w katakumbach na Cmentarzu Powązkowskim.
Wb24.org na podst. wikipedia.org, culture.pl
Fot. Wikimedia Commons
