Dzisiaj obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Polacy zarówno w kraju, jak i za granicą, składają hołd żołnierzom powojennej konspiracji. W Warszawie, bohaterowie walki o niepodległość Polski zostali upamiętnieni w dawnym Areszcie Śledczym przy ulicy Rakowieckiej oraz na powązkowskiej „Łączce”.
1 marca 1951 roku w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu.
1 marca 2024 roku o godz. 9.00 na terenie dawnego więzienia, obecnie Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, rozpoczęły się uroczystości upamiętniające bohaterów powojennego podziemia antykomunistycznego, w których wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i organizacji kombatanckich, Instytutu Pamięci Narodowej, dyrektor muzeum Adrianna Garnik.
Obchody rozpoczęły się od uroczystego apelu pamięci i złożenia kwiatów pod Ścianą Śmierci, gdzie rozstrzeliwano żołnierzy podziemia niepodległościowego.
🎗️W Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych #IPN oddaje cześć żołnierzom powojennej konspiracji. W @MuzeumWykletych odbyły się państwowe uroczystości z udziałem prezesa IPN dr @NawrockiKn i zastępców prezesa dr hab. Karola Polejowskiego i dr Mateusza Szpytmy, a także dyrektor… pic.twitter.com/0bXNhdQftR
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) March 1, 2024
Prezes IPN dr Karol Nawrocki podkreślił, że nie da się zbudować narodowej wspólnoty, nie da się pielęgnować tożsamości Polaków bez odwołania do fenomenu Żołnierzy Niezłomnych.
„Śmierć Łukasza Cieplińskiego i żołnierzy podziemia antykomunistycznego nie była przegraną, ani porażką. Była końcem pięknej służby dla Rzeczpospolitej, a dziś dla nas wszystkich jest także wielkim zobowiązaniem. Jest zobowiązaniem dla Instytutu Pamięci Narodowej, dla władz państwowych, dla społeczników, dla fundacji, dla kibiców piłkarskich, którzy nigdy nie zapominają o Żołnierzach Niezłomnych i Żołnierzach Wyklętych. Jest zobowiązaniem wobec przeszłości, ale jest zobowiązaniem także wobec przyszłości”.
🇵🇱 – Życie i śmierć Łukasza Cieplińskiego są kolejnym przykładem tego, o co toczyła się bitwa Żołnierzy Niezłomnych. O tę samą niepodległość, którą Polska straciła w roku 1939. Jego śmierć i śmierć żołnierzy podziemia antykomunistycznego nie była przegraną ani porażką. Była… pic.twitter.com/de8RGi5FQ7
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) March 1, 2024
Adrianna Garnik, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, dodała, że Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” było jedną z największych powojennych organizacji, która przeciwstawiała się narzuconemu przez Sowietów reżimowi komunistycznemu. W więzieniu mokotowskim wykonano wyroki śmierci na ponad 320 osobach, wielu zamęczono podczas brutalnych przesłuchań.
„Przez to więzienie przeszło wiele dzielnych kobiet i mężczyzn, dążących różnymi drogami do niepodległej Polski. Ich drogi przecięły się tu, w tym miejscu”– powiedziała Adrianna Garnik.
Andrzej Dera, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, odczytał list od Prezydenta RP. Andrzej Duda zapewnił, że ze współczuciem myśli „dziś o rodzinach ofiar komunistycznych represji, które nadal nie znają losów aresztowanych i zaginionych bez wieści bliskich”. Wśród obecnych na uroczystości była m.in. Izabela Archacka, wnuczka ppor. Józefa Kozłowskiego „Lasa”, straconego na Rakowieckiej w 1949 roku.
Po uroczystości na dziedzińcu muzeum uczestnicy wydarzenia przeszli do osławionego Pawilonu X, w którym przetrzymywani byli między innymi rotmistrz Witold Pilecki czy generał August Fieldorf „Nil”. Tam, przygotowany został specjalny pokaz audiowizualny, który przybliża losy uwięzionych i zamordowanych.
Na „Łączce” na Powązkach Wojskowych z udziałem zastępcy prezesa #IPN prof. Karola Polejowskiego odbyła się uroczystość ku czci Żołnierzy Niezłomnych. Kwatera „Ł” była w latach 1948-56 miejscem potajemnego grzebania mordowanych przez komunistów polskich Bohaterów. pic.twitter.com/JHMI8uMIvQ
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) March 1, 2024
Źródło: IPN
Fot. IPN