W dawnym klasztorze bazylianów w Głębokiem planują odrestaurować zniszczone freski. Wynika to z ogłoszenia zamieszczonego na portalu Krajowej Agencji ds. Zamówień Publicznych.
W zabytku barokowym z połowy XVIII wieku przez długi czas znajdowało się więzienie. Z tego powodu nie wiadomo dokładnie, co się tam zachowało i w jakim stanie się znajduje. Od zeszłego roku na terenie kolonii karnej nr 13 trwa rekonstrukcja barokowych fasad.
Dawny klasztor oo. bazylianów, niegdyś położony w Berezweczu, obecnie znajduje się w granicach miasta Głębokie. Został założony w 1637 roku przez wojewodę i starostę mścisławskiego, Józefa Korsaka. W 1643 roku na brzegu jeziora Głębokie (Wielkiego) wybudowano drewniane zabudowania klasztorne, które w latach 1756-67 zostały zastąpione przez kompleks murowanych budynków wzniesionych w stylu późnego baroku.
Kościół i klasztor na obrazie Józefa Drozdowicza z 1926 roku
Po skasowaniu zakonu bazylianów w 1839 roku klasztor zamieniono na monastyr prawosławny. W okresie międzywojennym w budynkach klasztornych rozmieszczono oddział polskiego Korpusu Ochrony Pogranicza, a cerkiew klasztorną zamieniono na kościół katolicki.
Po zajęciu Berezwecza przez Sowietów we wrześniu 1939 roku w klasztorze urządzono więzienie NKWD, w którym więziono wielu Polaków. Masowego mordu więźniów dokonało NKWD podczas ewakuacji więzienia w czerwcu 1941 roku.
Fasada boczna kościoła i fragment budynku klasztoru w latach 30. XX w. Zdjęcie aut. Jana Bułhaka
Kościół w latach 30. XX w. (aut. Jan Bułhak)
Kościół w latach 30. XX w. (aut. Jan Bułhak)
Część więźniów zamordowano na miejscu, część podczas marszu ewakuacyjnego w kierunku Witebska. Większość więźniów została zastrzelona w dniu 26 czerwca 1941 roku przez eskortujące ich oddziały NKWD w miejscowości Mikołajewo nad Dźwiną, koło Uły.
Według różnych szacunków w Berezweczu i podczas „marszu śmierci” zostało zamordowanych od kilkuset do kilku tysięcy więźniów, w zdecydowanej większości Polaków.
Zachował się dwukondygnacyjny korpus klasztorny, tworzący czworobok zabudowań z obszernym dziedzińcem wewnętrznym. Elewacje zdobią pilastry, gzymsy i dekoracyjne frontony.
Pozostałości budynku klasztornego bazylianów (fot. Ю. Шамкаловіч/radzima.org)
Również obecnie budynek mieści więzienie. Najcenniejszy element zespołu – kościół pobazyliański, wzniesiony w latach 1756-65 według projektu architekta J. K. Glaubitza, jeden z najpiękniejszych przykładów baroku wileńskiego na obecnej Białorusi, został barbarzyńsko zniszczony z polecenia miejscowych władz w 1970 roku.
Przeczytaj także:
Słynny klasztor w Głębokiem, w którym przebywał Napoleon, znów trafił na licytację
Na podst. goszakupki.by, Grzegorz Rąkowski „Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
