224 lata temu, 31 maja 1800 r. w Słonimie zmarł Michał Kazimierz Ogiński herbu Oginiec – generał lejtnant, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, kompozytor, poeta, uczestnik konfederacji barskiej. Niektórzy historycy przypisują mu autorstwo popularnego poloneza „Pożegnanie Ojczyzny”.
Michał Kazimierz Ogiński był wirtuozem gry na harfie, grał również na skrzypcach i klarnecie oraz komponował (na skrzypce i na fortepian). Założył operę i orkiestrę w Słonimie, był także pisarzem, dramaturgiem i poetą. Jego muzyka przyniosła mu europejską sławę. Jak się przypuszcza, wiele z polonezów powszechnie przypisywanych Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu w rzeczywistości może być autorstwa Michała Kazimierza (prawdopodobnie jest nawet autorem popularnego poloneza a-moll nr 13 Pożegnanie Ojczyzny).
Anna Rosina Lisiewska, Portret księcia Michała Ogińskiego, 1755, Muzeum Historyczne w Sanoku (fot. szliachta.org)
Politycznie związany był z Familią Czartoryskich; w 1761 r. poślubił Aleksandrę z Czartoryskich, wdowę po Michale Antonim Sapiesze. Swego rywala, Józefa Sanguszkę, miał pokonać muzyką: podbił serce wybranki, grając jej swoje kompozycje. Jak napisał o Ogińskim współcześnie mu żyjący Marcin Matuszewicz: “w cudzych krajach wiele amorów u najpierwszej dystynkcji dam praktykował, tak w tej sztuce bardzo jest wyćwiczony”.
Ogiński był typem oświeconego magnata. Efektywnie zarządzał swoimi posiadłościami, inwestując w budowę licznych fabryk i manufaktur. Zajmował się również rozległymi pracami melioracyjnymi, takimi jak osuszenie błot pińskich i poleskich, które wcześniej były nieprzebyte, a po transformacji mogły wyżywić miliony pracowitych rąk. Realizował także zaawansowane projekty agrotechniczne.
Z własnych środków zbudował trakt pińsko-wołyński, który przyczynił się do skrócenia podróży z Polski na Litwę o kilkadziesiąt mil. Dzięki temu usprawnił handel między oboma narodami, tworząc groblę przebiegającą przez błota pińskie i poleskie.
W latach 1765–1783 nadzorował budowę Kanału Ogińskiego, łączącego rzeki Niemen i Dniepr, co ułatwiło transport i wymianę handlową. Kolejnym jego przedsięwzięciem było wykonanie w latach 1775–1784 Kanału Dniepr-Bug, który połączył rzeki Muchawiec z Prypecią, tworząc szlak wodny prowadzący od morza Bałtyckiego do Czarnego Morza poprzez Wisłę, Bug, Muchawiec, Prypeć i Dniepr.
Kanał Ogińskiego w Słonimie w 1935 r. (fot. Biblioteka Narodowa. Poczt.10520)
Kanał Ogińskiego i Promenada w Telechanach (fot. Museum of Family History)
Główną siedzibą Ogińskiego było miasto Słonim, jednak książę często bywał w Pińsku, gdzie miał własny dwór. Ponadto w pobliżu, w miejscowości Telechany nad Kanałem Ogińskiego, funkcjonowała letnia rezydencja hetmana. Niedaleko Telechan znajdował się majątek Honoratyn, w którym mieszkała jego siostra, Honorata Ogińska. Po 1792 roku do pałacu w Honoratynie, w którym istniała niewielka sala teatralna, została przeniesiona ze Słonima szkoła baletowa. Wówczas do tego majątku z Warszawy często przyjeżdżał sam Michał Ogiński, który uczynił go swoją ostatnią rezydencją.
Wb24.org na podst. historiaposzukaj.pl, wikipedia.org
