Ekspozycja „Stara chatka”, zawierająca zbiór przedmiotów użytkowanych w wiejskich domach na Grodzieńszczyźnie, została umieszczona w najstarszym drewnianym budynku na Białorusi, lamusie klasztoru sióstr brygidek w Grodnie. O tym opowiedziała regionalna telewizja „Grodno Plus”.
Przedmioty do wystawy były zbierane przez kilka lat, w tym podczas ekspedycji po wsiach. W poszukiwaniach pomagali również mieszkańcy Grodna i obwodu grodzieńskiego. Początkowo planowano, że muzeum zostanie otwarte pod koniec 2023 roku.
fot. grodnoplustv.by
fot. grodnoplustv.by
Po raz pierwszy o możliwości otwarcia muzeum w lamusie zaczęto mówić w 2019 roku. Wtedy właśnie zakończyła się zewnętrzna renowacja budynku. Początkowo zakładano, że powstanie tu muzeum diecezjalne. Jednak ostatecznie zdecydowano otworzyć ekspozycję o dawnym życiu społeczności wiejskiej na Grodzieńszczyźnie.
Zabytkowy lamus usytuowany jest w zespole budynków klasztoru Brygidek, składającym się z kościoła, klasztoru oraz zabudowań gospodarczych.
Do dziś nie ma wspólnego zdania co do dokładnej daty budowy tego zabytku architektury. Według niektórych źródeł drewniany budynek został zbudowany w 1630 roku. Jednak, jak zauważył ks. Antoni Gremza, rektor kościoła pobrygidzkiego, datowanie budowy lamusa na pierwszą połowę XVII wieku to wyraźne przekroczenie. „Możliwe, że ta data pojawiła się z powodu tego, że niektórzy badacze wiążą budowę lamusa z budową samego klasztoru pobrygidzkiego” – mówił ks. Antoni. „Właśnie na początku XVII wieku na zaproszenie marszałka WKL Krzysztofa Wesołowskiego do Grodna przybyły pierwsze brygidki. Zachowały się informacje z 1634 roku, zgodnie z którymi siostry mieszkały w drewnianym domu. Jednak wydaje się mało prawdopodobne, że jest to ten sam budynek”.
Lamus w okresie międzywojennym (fot. wikimedia commons)
Według ks. Gremzy, badania naukowo-historyczne i porównanie lamusa z podobnymi budynkami na terenie Polski pozwalają wnioskować, że grodzieński lamus najprawdopodobniej powstał w drugiej połowie XVIII wieku. „Wiadomo, że budynek miał przeznaczenie utylitarne: parter służył jako hala magazynowa, w której przechowywano sprzęt gospodarczy i, możliwie, jakieś produkty żywnościowe, a na piętrze latem mieszkały zakonnice” – mówił ks. rektor.
Lamus był własnością sióstr do 1950 roku. Następnie został zamknięty i wraz z innymi budynkami, które znajdowały się na terenie dawnego klasztoru Brygidek, został przekazany na rzecz szpitala psychiatrycznego. Budynki klasztorne miejscowy Kościół odzyskał dopiero w 2003 roku.
Lamus jest jednym z niewielu zachowanych do dziś przykładów budynków gospodarczych tego typu na dawnych Kresach Rzeczypospolitej, zwłaszcza na Białorusi.
Przeczytaj również:
Grodno: W zabytkowym lamusie do końca roku chcą otworzyć muzeum
Źródło: wb24.org/hrodna.life/grodnensis.by
Zdjęcie główne: holiday.by
Polskie media odgrywają ważną rolę w utrzymaniu tożsamości narodowej Polaków na Białorusi. Niestety, z powodu ciągłego niedofinansowania dalsze funkcjonowanie portalu jest poważnie zagrożone. Abyśmy mogli kontynuować naszą misję, potrzebujemy Państwa wsparcia.
