11 sierpnia w Gnieźnie koło Wołkowyska obchodzono 500-lecie kościoła pw. św. Michała Archanioła. Miejscowość zamieszkują głównie etniczni Polacy wyznania katolickiego.
Dzieje białoruskiego Gniezna, choć o połowę krótsze niż historia piastowskiego Gniezna, są równie burzliwe. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XV wieku. Wieś była wtedy własnością polskiego rodu szlacheckiego Moniwidów. W 1449 roku król Kazimierz Jagiellończyk sprzedał te dobra Mikołajowi Waszczyłowiczowi (Waszwyłowiczowi). Późniejszymi właścicielami dóbr gnieźnieńskich byli Szemiotowie, którzy wznieśli kościół pw. św. Michała Archanioła.
Kościół w Gnieźnie w 1877 roku. Napoleon Orda, rysunek podmalowany akwarelą (źródło: ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie)
Unikatowość kościoła w Gnieźnie polega na tym, że nie ma on odpowiedników wśród zachowanych zabytków architektury na terenie Białorusi. Portal południowej fasady jest jedyny w swoim rodzaju i nie spotyka się w żadnym z zabytków tego kraju.
W okresie międzywojennym Gniezno należało do Polski. Po 1945 roku znalazło się w granicach ZSRR, a od 1991 roku leży na terenie Republiki Białoruś.
Widok ogólny (fot. fgb.by)
Z okazji jubileuszu w parafii odbyła się uroczysta Msza Święta, której przewodniczył biskup grodzieński Aleksander Kaszkiewicz. W Eucharystii wzięło udział ponad 30 księży, siostry zakonne, goście oraz sami parafianie. Proboszcz ks. Roman Jałowczyk powitał obecnych i podziękował wszystkim, którzy pomogli w zorganizowaniu obchodów.
Podczas Mszy biskup grodzieński podkreślił, że każda świątynia jest piękna nie tylko dzięki pracy architektów i budowniczych, którzy wykorzystują swoje umiejętności, aby nadać Domowi Bożemu najlepszy wygląd zewnętrzny. „Nawet najbiedniejsza i najskromniejsza świątynia jest piękna, bo przypomina każdemu człowiekowi, że Bóg go kocha i chce być blisko niego, chce zamieszkać pośród swego ludu” – powiedział hierarcha.
Biskup wspomniał w homilii księży, którzy służyli w tej parafii w ostatnich latach, oraz pierwszą od wielu lat Mszę Świętą, którą 8 sierpnia 1989 roku przy ołtarzu polowym, obok zniszczonego kościoła, celebrował śp. ks. Ludwik Staniszewski. Ta Eucharystia, według słów hierarchy, była zapowiedzią odrodzenia życia religijnego w parafii. Pod kierownictwem proboszcza rozpoczęły się prace remontowe i już rok później, 11 sierpnia 1990 roku, biskup Tadeusz Kondrusiewicz, obecny arcybiskup senior, dokonał poświęcenia odnowionej świątyni.
Mszę Świętą oprawą i koncertem uświetnił polski zespół “Kresowiacy” z Lidy.
Zespół “Kresowiacy” z Lidy na uroczystości 500-lecia kościoła w Gnieźnie (fot. Halina Łagowska)
Uroczystość zakończyła się procesją eucharystyczną wokół kościoła.
List do piastowskiego Gniezna
Z okazji jubileuszu świątyni proboszcz ks. Roman Jałowczyk przesłał list do ks. kan. Andrzeja Szczęsnego, proboszcza gnieźnieńskiej parafii pw. bł. Radzyma Gaudentego w Wielkopolsce. W liście kapłan informuje o obchodach i prosi o modlitwę. Jak przyznaje, pomysł napisania listu i nawiązania duchowej łączności zrodził się w białoruskiej wspólnocie podczas przygotowań do rocznicy.
„Nasi parafianie są bardzo dumni z nazwy wsi i przypuszczają – chyba nie bez racji – że historycznie musiał istnieć jakiś ścisły związek między Gnieznem w Wielkopolsce a Hnieznem na Grodzieńszczyźnie, który uzasadniał «zapożyczenie» nazwy tak znakomitego miasta przez naszych przodków” – napisał ks. Jałowczyk.
Poprosił również o poinformowanie gnieźnieńskich parafian o istnieniu białoruskiego Gniezna, które – jak wyjaśnił – zamieszkane jest przez niespełna pół tysiąca wiernych, głównie etnicznych Polaków wyznania katolickiego. „Ośmielamy się także prosić o modlitwę w intencji naszej parafii” – dodał ks. Jałowczyk, z góry dziękując za ten najpiękniejszy i najcenniejszy dar.
Oprócz wielkopolskiego jest na świecie jeszcze jedno Gniezno – na Białorusi. Tamtejsza wspólnota, zamieszkała głównie przez Polaków wyznania katolickiego, świętuje właśnie 500-lecie istnienia parafii >> https://t.co/e4BsviaBnU
Fot. Polonia Medyczna Mińsk, Obwód Miński, Białoruś pic.twitter.com/PcqhWP87iw
— Arch gnieźnieńska (@prymasowska) August 11, 2024
W odpowiedzi ks. Andrzej Szczęsny przyznał, że wiadomość o białoruskim Gnieźnie wszystkich „zaciekawiła i zdumiała”. „My jesteśmy jedną z młodszych parafii gnieźnieńskich. Niedawno obchodziliśmy 40. rocznicę powstania” – napisał kapłan, zapewniając o modlitwie i życząc w imieniu całej gnieźnieńskiej wspólnoty, by parafia w białoruskim Gnieźnie „rozwijała się na wzór Ewangelii Chrystusowej, a starsze pokolenie przekazywało wiarę młodszym pokoleniom”.
List otrzymał również ks. kan. Krzysztof Woźniak, proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła w Gnieźnie, który w odpowiedzi, razem z prezydentem Gniezna i starostą gnieźnieńskim, zaprosił białoruską wspólnotę do udziału w przyszłorocznych obchodach 1000-lecia koronacji królewskich w Gnieźnie.
Źródło: wb24.org/grodnensis.by/ekai.pl
Przeczytaj również:
Kościół św. Michała Archanioła w Gnieźnie pod Wołkowyskiem obchodzi swoje 500-lecie
Polskie media odgrywają ważną rolę w utrzymaniu tożsamości narodowej Polaków na Białorusi. Niestety, z powodu ciągłego niedofinansowania dalsze funkcjonowanie portalu jest poważnie zagrożone. Abyśmy mogli kontynuować naszą misję, potrzebujemy Państwa wsparcia.
