193 lata temu, 8 października 1831 roku, w Dudziczach na ziemi mińskiej, urodził się Michał Jelski — wybitny polski skrzypek i kompozytor, autor wielu znakomitych mazurków i walców.

Pochodził z szlacheckiej rodziny Karola Jelskiego, chorążego ihmuńskiego, i Ludwiki z domu Stemberg. W młodości uczył się gry na skrzypcach, początkowo pod okiem Eudoma w niemieckiej szkole w Lasdehnen, a później u Konstantego Krzyżanowskiego w Mińsku, gdzie po raz pierwszy występował publicznie. Kolejnym krokiem w jego edukacji muzycznej były lekcje u Wincentego Bańkiewicza w Wilnie.

Dwór Jelskich pod Mińskiem ok. 1800 roku, obraz Józefa Peszki

Herb rodowy Jelskich “Pielesz”

W 1849 roku Michał Jelski rozpoczął studia na Uniwersytecie w Kijowie, na wydziale filozoficzno-historycznym, ale jego pasja do muzyki nie wygasła. Po śmierci ojca, odziedziczył rodzinny majątek w Dudziczach, a w 1857 roku ożenił się z Ludwiką Koziełłówną. Jego kariera muzyczna nabrała rozpędu, kiedy w latach 1860–1863 kontynuował studia muzyczne u mistrzów takich jak Karol Lipiński w Dreźnie i Henryk Vieuxtemps we Frankfurcie nad Menem. Jelski pobierał także lekcje harmonii u wybitnego niemieckiego kompozytora Franza Lachnera.

Portret Michała Jelskiego (źródło: wikipedia.org)

Jego talent skrzypcowy zyskał szerokie uznanie, zwłaszcza podczas koncertów w Niemczech, gdzie zachwycał publiczność techniką gry i fenomenalną pamięcią, potrafiąc zagrać z pamięci ponad dwieście utworów. Dochody z jego koncertów przeznaczane były na cele charytatywne, co przyniosło mu uznanie nie tylko jako artysty, ale również filantropa. Występował w Warszawie, Mińsku i innych miastach.

Jelski był również płodnym kompozytorem, autorem ponad stu utworów, w tym mazurków i walców. Oprócz działalności muzycznej zajmował się publicystyką, pisząc artykuły do gazet takich jak „Echo Muzyczne”, „Ruch Muzyczny” oraz „Kuryer Wileński”. Był także wzorowym gospodarzem swojego majątku w Dudziczach, troszcząc się o dobro chłopów pracujących w jego posiadłościach.

Pozostałości po grobowcach Zaranków-Horbowskich, Prozorów i Jelskich w Dudziczach pod Mińskiem (fot. wikipedia.org/liashko)

Po śmierci swojej pierwszej żony, Ludwiki, Jelski poślubił Marię Baronowiczównę, z którą miał córkę Zofię. Ostatnie lata swojego życia spędził pod opieką córki i zięcia w Rusinowiczach, gdzie zmarł 12 stycznia 1904 roku. Michał Jelski pozostawił po sobie bogaty dorobek muzyczny oraz wspomnienie jako człowieka o wielkim sercu i wszechstronnych talentach.

Opracował Zdzisław Dębowski

Wb24.org

Wysyłam
Ocena czytelników
5 (1 vote)