113 lat temu, 7 października 1911 w Koreliczach koło Nowogródka urodził się Walenty Romanowicz – znakomity polski malarz, rzeźbiarz i grafik, z wykształcenia lekarz. Był jednym z założycieli Grupy Wileńskiej, cieszącej się dużym uznaniem w środowisku artystycznym w Wilnie.

Romanowicz rozpoczął naukę w 1924 roku w państwowym gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Nowogródku, a po jego ukończeniu w 1930 roku podjął studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Po uzyskaniu absolutorium w 1934 roku zdobył uprawnienia do nauczania rysunku w szkołach ponadgimnazjalnych. Równocześnie studiował medycynę, a od października 1936 roku pracował jako demonstrator w Zakładzie Anatomii Opisowej, prowadzonym przez Michała Reichera i Witolda Sylwanowicza. Wkrótce awansował na asystenta i uczestniczył w ćwiczeniach prosektoryjnych ze studentami. W 1937 roku był współzałożycielem Grupy Wileńskiej, z którą wystawiał swoje malarstwo do 1939 roku.

Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Nowogródku, w którym uczył się Walenty Romanowicz (fot. nac.gov.pl)

Po wybuchu II wojny światowej Romanowicz znalazł zatrudnienie na Uniwersytecie Stefana Batorego, gdzie od 1 października 1939 roku do zamknięcia uczelni 15 grudnia wykładał anatomię artystyczną. Nie zaprzestał twórczości plastycznej; w tym okresie tworzył drzeworyty, miedzioryty oraz olejne pejzaże, a przez pewien czas stosował także akwatintę.

Walenty Romanowicz (fot. polymia.by)

W latach 1935-1940 uczestniczył w pracach archeologiczno-konserwatorskich przy ruinach zamku w Trokach pod kierunkiem Jana Borowskiego i Jerzego Hoppena. W 1940 roku uczestniczył w pracach archeologicznych i konserwatorskich przy zamku w Kownie, tworząc jednocześnie szkice architektury i jej otoczenia.

Walenty Romanowicz, „Ostra Brama i Góra Zamkowa w Wilnie”, 1935 (źródło: bid.desa.pl)

Walenty Romanowicz, „Nad Świtezią”, 1939 (źródło: bid.desa.pl)

Od 1941 roku, na podstawie materiałów zgromadzonych w Trokach, Romanowicz rozpoczął prace nad tzw. „cyklem trockim”, będący zbiorem 32 rycin. Prace nad tym projektem zakończył w 1944 roku. Niestety, artysta zginął tragicznie w grudniu 1945 roku w Wilnie.

Walenty Romanowicz, „Zamek w Trokach”, z „cyklu trockiego” (źródło: expo.bu.umk.pl)

Zbiór jego prac znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie został przekazany przez wdowę po artyście, malarkę Aldonę Romanowicz. Jego twórczość wciąż stanowi ważny element polskiego dziedzictwa artystycznego na Kresach.

Opracował Zdzisław Dębowski

Wb24.org

Wysyłam
Ocena czytelników
4,55 (11 głosów)