Badania prowadzili nie historycy sztuki, lecz specjaliści z Instytutu Eksperymentalnej Botaniki Narodowej Akademii Nauk Białorusi. O jaki obraz chodzi i ile lat liczy?
Naukowcy przeprowadzili datowanie dwóch desek, do których przymocowano płótno obrazu, prawdopodobnie z XVII wieku, wykorzystując metodę dendrochronologiczną. Obraz, namalowany farbą olejną na płótnie, należy do jednego z najbardziej rozpowszechnionych na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego typów obrazów Matki Boskiej Hodegetrii.
Obraz Matki Boskiej Hodegetrii (fot. samaranin.by)
Metoda dendrochronologii służy do precyzyjnego określania wieku drewna na podstawie analizy słojów rocznych drzewa. Słoje roczne powstają w wyniku sezonowego wzrostu drzew: latem drzewa rosną szybciej, tworząc jasne, szerokie słoje, a zimą wzrost spowalnia, co skutkuje powstawaniem wąskich, ciemnych słojów. Każdy słój odpowiada jednemu rokowi życia drzewa.
Szerokość słojów odzwierciedla warunki pogodowe w różnych latach. Analizując próbki drewna z jednego regionu, naukowcy porównują układ słojów, aby odtworzyć dokładny chronologiczny zapis zmian zachodzących w kolejnych latach. Sekwencja ta pozwala dokładnie datować wiek drewna w zabytkach archeologicznych, dziełach sztuki i architekturze.
W wyniku przeprowadzonych badań białoruscy specjaliści opracowali chronologię słojów desek obrazu i bardzo precyzyjnie określili ich wiek. Pierwszy słój w próbkach drewna datowany jest na 1665 rok, a ostatni na 1769 rok.
Rama obrazu (fot. Telegram)
Jednak zewnętrzna warstwa (młodsze, wilgotne warstwy drewna znajdujące się pod korą) powinna mieć jeszcze co najmniej 5 słojów. Na tej podstawie naukowcy wyciągnęli wniosek, że drzewo zostało ścięte nie wcześniej niż w 1774 roku. Może to być również późniejsza data, ponieważ nie wiadomo, czy zewnętrzna warstwa zaczynała się od razu po ostatnim słoju w rdzeniu deski.
Próbki drewna z podstawy obrazu (fot. Telegram)
Choć sam obraz nie został pokazany, rozpoznano go po zdjęciu pięknej rzeźbionej ramy, która została zdjęta przed badaniem. Obraz został niedawno przekazany przez mińskich krajoznawców siostrom urszulankom. „Nasza Niwa” pisała o zbiórce pieniędzy na jego renowację.
Obraz zachwyca swoimi malowniczymi kwiatami (fot. samaranin.by)
Obraz został odkryty w cennych metalowych szatach, na których znajduje się inskrypcja z 1775 roku, mówiąca o tym, że małżonkowie Szymon i Brygida z Darewskich-Werygów przekazali na nie środki. Obraz był koronowany papieskimi koronami, a w katolicyzmie koronuje się tylko szczególnie czczone, cudowne obrazy Matki Bożej.
Źródło: wb24.org/nashaniva.com
