145 lat temu, 24 listopada 1879 roku, w Dąbrówce na Mohylewszczyźnie urodził się Michał Kamieński – wybitny polski astronom i specjalista z zakresu mechaniki nieba. Jego prace, dziś nieco zapomniane, ożywiają badania nad ruchem komet Halleya i Enckego. W artykule z 1961 roku w Acta Astronomica Kamieński wykazał, że w 9541 roku p.n.e. kometa Halleya mogła zbliżyć się do Ziemi na odległość porównywalną z dystansem do Księżyca. Spekulował, że fragment komety mógł uderzyć w Ziemię, powodując katastrofę, która mogła zatopić legendarną Atlantydę.
Wczesne życie
Michał Kamieński urodził się w rodzinie ziemiańskiej; jego rodzicami byli Michał i Irena z domu Bojakow. W 1898 roku ukończył gimnazjum klasyczne w Pskowie. Następnie podjął studia na wydziale matematyczno-fizycznym Uniwersytetu w Petersburgu, gdzie w 1903 roku uzyskał tytuł kandydata nauk.
Praca w obserwatorium w Pułkowie
Po zakończeniu studiów, w latach 1903–1908, Kamieński pracował w Głównym Obserwatorium Astronomicznym w Pułkowie pod Petersburgiem. Początkowo zajmował się obliczeniami związanymi z ruchem komety Enckego oraz badaniami astrometrycznymi. W 1907 roku rozpoczął samodzielne badania nad kometą 14P/Wolf, co zapoczątkowało jego wieloletnią specjalizację w tej dziedzinie.
Na służbie w rosyjskiej i japońskiej marynarce wojennej
W 1909 roku Kamieński wstąpił do służby w Rosyjskiej Marynarce Wojennej. Pełnił funkcję kierownika Izby Instrumentalnej w porcie Cesarza Aleksandra III w Lipawie w latach 1909–1913. Następnie założył i kierował Obserwatorium Morskim we Władywostoku w latach 1914–1919, gdzie tworzył mapy synoptyczne dla wschodniej Syberii.
W 1920 roku przeniósł się do Japonii, gdzie przez dwa lata służył w Cesarskiej Marynarce Wojennej w Tokio. Tam opracował tablice astronomiczne służące do wyznaczania czasu i szerokości geograficznej.
Powrót do Polski
W 1922 roku Kamieński wrócił do Polski i rozpoczął pracę w obserwatorium Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rok później, 29 marca 1923 roku, przeniósł się na Uniwersytet Warszawski, gdzie objął stanowisko profesora astronomii oraz dyrektora Obserwatorium Astronomicznego. Funkcję tę pełnił do września 1945 roku.
Michał Kamieński jako profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Fotografia sytuacyjna w gabinecie (fot. nac.gov.pl)
Światowej sławy astronom
Kamieński specjalizował się w rachunkach kometarnych oraz analizie wpływu perturbacji planet gazowych na trajektorie komet, szczególnie 14P/Wolf, komety Halleya i Enckego. Zajmował się także wyliczaniem orbit komet przed ich odkryciem. Jego osiągnięcia zostały docenione na arenie międzynarodowej; w 1927 roku został członkiem Royal Astronomical Society w Londynie. Był również korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności oraz członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Obserwatorium na Pop Iwanie
W 1935 roku zaangażował się w organizację nowoczesnego obserwatorium astronomicznego i meteorologicznego na szczycie Pop Iwan w Czarnohorze (obecnie Ukraina). Było to jedno z najnowocześniejszych tego typu obiektów w tamtym czasie.
Obserwatorium astronomiczno-meteorologiczne na szczycie Popa Iwana w Czarnohorze (fot. nac.gov.pl)
Działalność naukowa w cieniu wojny
Podczas II wojny światowej Kamieński kontynuował pracę w warszawskim obserwatorium astronomicznym, mimo że Uniwersytet Warszawski został zamknięty przez okupanta. Był świadkiem spalenia budynku obserwatorium przez Niemców. Po wojnie został przeniesiony na emeryturę pod zarzutem współpracy z aparatem okupacyjnym, jednak nie przedstawiono dowodów potwierdzających te oskarżenia.
Teoria na temat zatopienia mitycznej Atlantydy
W latach pięćdziesiątych współpracował z Sekcją Komet Zakładu Astronomii Polskiej Akademii Nauk. Był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, gdzie przez 14 lat pełnił funkcję prezesa. W 1971 roku otrzymał Złotą Odznakę Towarzystwa.
Pod koniec życia zainteresował się tematami pseudonaukowymi. W 1956 roku opublikował artykuł, w którym spekulował, że Atlantyda została zniszczona w 9541 r. p.n.e. w wyniku uderzenia fragmentu komety Halleya.
Śmierć
Michał Kamieński zmarł 18 kwietnia 1973 roku po nieszczęśliwym upadku na ulicy. Został pochowany w Brwinowie obok żony Marii, która zginęła podczas powstania warszawskiego. Jego wkład w astronomię, zwłaszcza w badania komet, stanowi istotny element rozwoju polskiej nauki.
Kresowiak
Polskie media odgrywają ważną rolę w utrzymaniu tożsamości narodowej Polaków na Białorusi. Niestety, z powodu ciągłego niedofinansowania dalsze funkcjonowanie portalu jest poważnie zagrożone. Abyśmy mogli kontynuować naszą misję, potrzebujemy Państwa wsparcia.
