293 lata temu, 17 stycznia 1732 roku, w Wołczynie na ziemi brzeskiej urodził się Stanisław August Poniatowski – ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów, król Polski i wielki książę litewski. Do jego największych osiągnięć należy zwołanie Sejmu Czteroletniego oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja w 1791 roku.

Młodość i droga do tronu

Urodził się 17 stycznia 1732 roku w Wołczynie, jako syn Stanisława Poniatowskiego i Konstancji Czartoryskiej. Otrzymał staranne wykształcenie, władał kilkoma językami obcymi i odbył liczne podróże po Europie, podczas których nawiązał ważne kontakty polityczne. W 1755 roku, podczas pobytu w Petersburgu, nawiązał bliską relację z przyszłą carycą Katarzyną II, co miało znaczący wpływ na jego późniejszą karierę.

Kościół w Wołczynie, w którym ochrzczono Stanisława Augusta Poniatowskiego (fot. Władysław Czechowicz/wikipedia.org)

Reformator

Dzięki poparciu Katarzyny II oraz stronnictwa Familii Czartoryskich, 7 września 1764 roku został wybrany na króla Polski. Jego panowanie charakteryzowało się dążeniem do reform mających na celu wzmocnienie państwa. Najważniejszym osiągnięciem było zwołanie Sejmu Czteroletniego (1788–1792) oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja w 1791 roku, pierwszej w Europie i drugiej na świecie ustawy zasadniczej.

Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym, obraz Marcello Bacciarellego z 1768 roku

Mecenas kultury i nauki

Stanisław August był wybitnym mecenasem sztuki i nauki. Zainicjował powstanie Komisji Edukacji Narodowej, pierwszego ministerstwa oświaty w Europie, oraz wspierał rozwój literatury, sztuki i architektury. Jego cotygodniowe obiady czwartkowe gromadziły elitę intelektualną kraju, promując idee oświeceniowe.

Herb Stanisława Augusta z łańcuchem Orderu Orła Białego (fot. Maciej Szczepańczyk/wikipedia.org)

Upadek Rzeczypospolitej i abdykacja

Mimo prób reform, Rzeczpospolita stała się obiektem agresji sąsiednich mocarstw. W wyniku trzech rozbiorów (1772, 1793, 1795) państwo polsko-litewskie przestało istnieć. Pod presją Rosji, Stanisław August abdykował 25 listopada 1795 roku. Ostatnie lata życia spędził w Petersburgu, gdzie zmarł 12 lutego 1798 roku.

Przeczytaj również: 

228 lat temu król Stanisław Poniatowski został zesłany do Grodna

W Polsce odkryto cenny grodzieński artefakt z czasów Stanisława Augusta

Cena grodzieńskiej rezydencji ostatniego króla Polski spadła o połowę. Nikt nie chce jej kupić

Opracował Edward Szymkiewicz

Wysyłam
Ocena czytelników
0 (0 głosów)