110 lat temu, 20 stycznia 1915 roku, w Klecku (obecnie w obwodzie mińskim na Białorusi) urodził się Stefan Mustafa Abramowicz. Był potomkiem kresowych Tatarów, ostatnim ułanem Rzeczypospolitej z 1. Szwadronu Tatarskiego 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Przeszedł również długi szlak bojowy w szeregach Armii Andersa.

Stefan Mustafa Abramowicz, znany również pod pseudonimem “Munia”, urodził się w rodzinie polskich Tatarów. Jego ojciec, Ibrahim Abramowicz, był właścicielem garbarni, a matka, Fursia Aleksandrowicz, zajmowała się ogrodnictwem. Stefan miał pięcioro rodzeństwa. W młodości uczęszczał do szkoły powszechnej w Klecku, a także pobierał nauki religijne, ucząc się czytania Koranu w języku arabskim.

Rynek w Klecku w czasach II RP (fot. wikipedia.org)

15 września 1937 roku został powołany do odbycia służby wojskowej i przydzielony do 1. Szwadronu Tatarskiego 13. Pułku Ułanów Wileńskich stacjonującego w Nowej Wilejce. Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku jego jednostka brała udział w walkach na Mazowszu i Lubelszczyźnie. 27 września 1939 roku Abramowicz dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Po dwóch miesiącach śledztwa skierowano go do prac przymusowych przy naprawie dróg i remontach lotnisk w rejonie Lwowa i Przemyśla, a następnie do kopalni rudy żelaza w Krzywym Rogu.

1. Szwadron Tatarski 13 Pułku Ułanów Wileńskich (fot. Xenia Jacoby)

Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w lipcu 1941 roku został ewakuowany do obozu jenieckiego w Starobielsku. Na mocy układu Sikorski-Majski odzyskał wolność i wstąpił do formowanych w ZSRR Polskich Sił Zbrojnych. W kwietniu 1942 roku, poprzez port w Krasnowodzku, dotarł do Iranu, a następnie przez Irak i Palestynę trafił do Egiptu. Tam przeszedł szkolenie jako czołgista i został przydzielony do 1. Pułku Ułanów Krechowieckich 2. Warszawskiej Brygady Pancernej. Brał udział w kampanii włoskiej, walcząc m.in. w bitwie o Monte Cassino.

Stefan Mustafa Abramowicz (fot. Xenia Jacoby)

Po zakończeniu działań wojennych, w styczniu 1947 roku, został zdemobilizowany w stopniu starszego ułana. Ze względu na sytuację polityczną w Polsce zdecydował się pozostać na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zamieszkał w Manchesterze, gdzie w 1949 roku założył rodzinę z Haliną Milkamanowicz. Mieli dwie córki: Mary i Janet.

Stefan Mustafa Abramowicz uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2016 roku (fot. Mieszko Pawlak/prezydent.pl)

W 2000 roku Stefan Mustafa Abramowicz został awansowany na stopień podporucznika, a w 2016 roku, w wieku 101 lat, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz awans na porucznika. Zmarł 9 kwietnia 2018 roku w Manchesterze, mając 103 lata.

Opracował Edward Szymkiewicz

Wysyłam
Ocena czytelników
5 (2 głosów)