122 lata temu (1903) urodził się Aleksander Kamiński – wybitny pedagog, harcmistrz, jedna kluczowych postaci w Szarych Szeregach, żołnierz Armii Krajowej oraz autor kultowej książki „Kamienie na szaniec”.Swoją przygodę z harcerstwem rozpoczął na Kresach, działając w I Męskiej Drużynie Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Humaniu (obecnie na Ukrainie).

Urodził się 28 stycznia 1903 roku w Warszawie. W 1905 roku jego rodzina przeniosła się do Kijowa, gdzie młody Aleksander uczęszczał do rosyjskiej szkoły powszechnej. Po śmierci ojca w 1911 roku, z powodu trudnej sytuacji materialnej, przerwał naukę i podjął pracę jako goniec bankowy. W 1916 roku, wraz z matką, przeprowadził się do Humania (obecnie na Ukrainie), gdzie kontynuował edukację w polskiej szkole średniej. Tam też rozpoczął swoją przygodę ze skautingiem, dołączając do I Męskiej Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki. 

Po powrocie do Warszawy studiował historię na UW, uzyskując tytuł magistra (1928). W tym okresie kontynuował działalność harcerską, stając się jednym z czołowych instruktorów Związku Harcerstwa Polskiego. Był współtwórcą metodyki zuchowej, kładąc podwaliny pod nowoczesne metody pracy z najmłodszymi harcerzami. 

Aleksander Kamiński w młodości

W czasie wojny Kamiński poświęcił się pracy konspiracyjnej, w ramach której kierował “Biuletynem Informacyjnym”, oficjalnym pismem Komendy Głównej AK. Był jednym z ideowych przywódców Szarych Szeregów – największej młodzieżowej organizacji konspiracyjnej, która w połowie 1944 roku liczyła ponad 15 tysięcy członków, w tym około 7 tysięcy harcerek. W tym okresie powstała też jego najbardziej znana powieść “Kamienie na szaniec”, opisująca dzieje 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej i jej członków – “Alka”, “Zośki” i “Rudego”. Książkę można śmiało nazwać podręcznikiem postaw patriotycznych, którego oddziaływanie nie słabło przez siedem kolejnych dekad. 

Pierwsza strona relacji bohatera Szarych Szeregów Tadeusza Zawadzkiego, na podstawie której Aleksander Kamiński napisał “Kamienie na szaniec” (fot. wikipedia.org)

Po wojnie Kamiński kontynuował pracę pedagogiczną i naukową. Był wykładowcą na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie w 1972 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych. Jego prace koncentrowały się na metodyce wychowania oraz historii ruchu harcerskiego. Mimo trudności politycznych w okresie PRL, nie zaprzestał propagowania wartości patriotycznych.

Pierwsze wydania książki “Kamienie na szaniec” i świadectwo ukończenia Państwowego Gimnazjum im. Stefana Batorego przez Jana Bytnara eksponowane na wystawie stałej w Muzeum Więzienia Pawiak w Warszawie (fot. Adrian Grycuk/wikipedia.org)

Aleksander Kamiński zmarł 15 marca 1978 roku w Warszawie. Jego dorobek literacki i pedagogiczny pozostaje żywy do dziś, a “Kamienie na szaniec” nadal są lekturą obowiązkową w polskich szkołach. W uznaniu jego zasług, w 2003 roku Sejm RP ogłosił Rok Aleksandra Kamińskiego, a jego imię nosi wiele szkół i drużyn harcerskich w całym kraju i na świecie.

Krzyż na grobie Aleksandra Kamińskiego na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (fot. Cezary Piwowarski/wikipedia)

“Współczesna młodzież po lekturze jego książek odwołuje się do pamięci swoich poległych rówieśników i nawiązując do słów Kamyka, pisze: My nie musimy pięknie umierać tak jak oni. Ale możemy pięknie żyć – za nich! I to jest najpiękniejsze zwycięstwo Aleksandra Kamińskiego” – tak jego postać podsumowała Barbara Wachowicz, autorka książki “Kamyk na szańcu. Gawęda o druhu Aleksandrze Kamińskim w stulecie urodzin”.

Kresowiak

Wysyłam
Ocena czytelników
0 (0 głosów)