Litewski portal 15min.lt donosi o sensacyjnym odkryciu w księgach metrykalnych jednego z kościołów na Żmudzi. Według odnalezionych dokumentów Michał Kleofas Ogiński, znany kompozytor i działacz polityczny, urodził się w miejscowości Sołanty (obecnie Salantai na Litwie), a nie – jak dotąd uważano – w Guzowie pod Warszawą. Niektórzy historycy przypisują mu autorstwo słynnego poloneza a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”. Ogiński był właścicielem okazałej rezydencji w Zalesiu, położonej w połowie drogi między Wilnem a Mińskiem (obecnie na terenie Białorusi, w rejonie smorgońskim).
Litewscy naukowcy z Instytutu Genealogii, Heraldyki i Weksylologii oraz Akademii Heraldyki odnaleźli w księgach metrykalnych kościoła w Sołantach zapis sugerujący, że to właśnie tam urodził się kompozytor. Odkrycie to może zmienić dotychczasowe postrzeganie biografii Ogińskiego i wymaga dalszych badań historycznych.
Co mówi nowy zapis metrykalny?
Z dokumentu wynika, że urodzony 25 września 1764 roku w okolicach Sołant (dzisiejszy okręg kłajpedzki, zachodnia Litwa) Michał Kleofas Ogiński został 29 września ochrzczony wodą w miejscowym kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Zapis sporządzony w języku łacińskim (tłumaczenie z litewskiego przekładu) brzmi:
„Ja, ten sam [Michał Simanowicz z kościoła sołanckiego], ochrzciłem niemowlę imieniem Michał Kleofas, urodzone 25 września, syna Jaśnie Wielmożnego księcia Andrzeja Ogińskiego z Kozielska, miecznika Wielkiej Litwy, starosty guzowskiego i platelskiego, oraz Pauliny Szembek, prawowitych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Jaśnie Wielmożni książę Franciszek Ksawery Ogiński z Kozielska, starosta perewalski, oraz księżna Helena Ogińska, kasztelanka wileńska. Pomocnikami byli: szlachetny pan Feliks Łubieński (brat matki Michała Kleofasa – NN), starosta nakielski, oraz szlachetna panna Mariana Judycka, kasztelanka mińska”.
Co na to wcześniejsze źródła?
Do tej pory bezspornie uważano, że Michał Kleofas Ogiński urodził się 25 września 1765 roku w polskiej wsi Guzów, około 50 km od Warszawy, której właścicielem był jego ojciec. Sam kompozytor tak podaje w swoich wspomnieniach.
Istnieje dobrze znany zapis metrykalny innego chrztu Michała Kleofasa Ogińskiego, przechowywany w archiwum parafii św. Stanisława w Wiskitkach niedaleko Guzowa. Zapis ten brzmi:
“Guzów, 26 października, majątek. Ja, duchowny parafii w Wiskitkach ks. Adam Markiewicz, ochrzciłem niemowlę, które otrzymało imiona Kleofas, Michał, Franciszek, Feliks, Antoni, Ignacy, Józef i Tadeusz, syna prawowitych małżonków najjaśniejszego i najdostojniejszego hrabiego, miecznika wielkiego litewskiego, starosty guzowskiego Andrzeja Ogińskiego i jego żony Pauliny Szembek.
Rodzicami chrzestnymi byli najjaśniejszy i najdostojniejszy Józef Semonowski, kasztelan rawski, oraz najjaśniejsza i najdostojniejsza Barbara Radojewska z rodu Gajewskich, kasztelanowa inowrocławska”.
Kościół w Sołantach, w którym został ochrzczony Michał Kleofas Ogiński (fot. wikipedia.org)
Jak to możliwe, że miejsce urodzenia Ogińskiego “przesunęło się” o 500 km na północ?
Zdaniem specjalistów nie ma tutaj sprzeczności. W XVIII wieku podwójne chrzty były powszechną praktyką:
- Najpierw dziecko mogło zostać ochrzczone wodą (tak jak w Sołantach).
- Następnie, po pewnym czasie, odbywał się uroczysty chrzest olejami (co prawdopodobnie miało miejsce w Guzowie).
Warto zauważyć, że metryka chrztu z Guzowa nie zawiera informacji o miejscu i dacie narodzin dziecka.
Rodzina Ogińskich posiadała majątki zarówno w Polsce, jak i na Litwie. Dziadek Michała Kleofasa kupił od Sapiehów miejscowość Retów niedaleko Sołant, gdzie później wybudowano pałac – obecnie siedzibę Muzeum Ogińskich. Z kolei inny przedstawiciel rodu, książę Kazimierz Ogiński, w 1725 roku ufundował kościół w Sołantach.
Fakt, że sam Michał Kleofas Ogiński nie wspominał o Sołantach, można wytłumaczyć tym, że prawdopodobnie sam o tym nie wiedział. Jego dzieciństwo i młodość upłynęły w Guzowie, więc naturalnie kojarzył to miejsce jako swoją rodzinną miejscowość.
Litwini już skorygowali dane o chrzcie kompozytora na stronach Geni.com i litewskiej Wikipedii. W innych wersjach tej encyklopedii wciąż jako miejsce narodzin figuruje Guzów.
Prawdziwe miejsce narodzin Michała Kleofasa Ogińskiego będzie musiało zostać dokładniej zbadane, ale najprawdopodobniej znajdowało się gdzieś w okolicach Sołant na Żmudzi.
Źródło: wb24.org/15min.lt
