106 lat temu (1919) w Krakowie zmarł Napoleon Nikodem Cybulski – wybitny polski lekarz, fizjolog i naukowiec, którego odkrycia na trwałe wpisały się w dorobek światowej medycyny. Pochodził z ziemi postawskiej (dzisiejsza Białoruś).
Cybulski ukończył gimnazjum w Mińsku, a następnie studiował medycynę w Petersburgu, gdzie uzyskał dyplom z wyróżnieniem. W 1885 roku objął Katedrę Fizjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie pracował aż do śmierci.
Napoleon Cybulski
Do jego najważniejszych osiągnięć należy izolacja adrenaliny (nazwanej przez niego „nadnerczyną”) w 1895 roku, dokonana wspólnie z Władysławem Szymonowiczem. Cybulski był również pionierem elektroencefalografii – już w 1890 roku, wraz z Adolfem Beckiem, rejestrował impulsy elektryczne kory mózgowej, wyprzedzając o kilkanaście lat odkrycia Hansa Bergera.
Jubileusz Napoleona Cybulskiego w Krakowie w 1910
Konstruktor fotohemotachometru – urządzenia do pomiaru prędkości przepływu krwi – Cybulski wniósł istotny wkład w rozwój badań nad układem krążenia. Był także autorem około 100 prac naukowych i trzykrotnie nominowanym do Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.
Schemat ilustrujący działanie fotohemotachometru (źródło: historianadotyk.pl)
Za swoje zasługi został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jego imieniem nazwano jedną z ulic w centrum Krakowa, a jego wkład w naukę pozostaje nieoceniony.
Kresowiak
