W piątek, 16 maja, w warszawskim Domu Spotkań z Historią odbyło się spotkanie zatytułowane „Do Inflant i Kurlandii! Polskie ślady na Łotwie”. Wydarzenie zgromadziło licznych miłośników historii i kultury dawnych Kresów Wschodnich.
Gośćmi wieczoru byli Mirek Osip-Pokrywka, autor niedawno wydanego przewodnika „Łotwa – ilustrowany przewodnik historyczny” (wyd. Jedność, 2025), oraz Dorota Janiszewska-Jakubiak, znawczyni miejsc i obiektów historycznych na Łotwie związanych z dziejami Rzeczypospolitej. Spotkanie poprowadził wybitny znawca Kresów Tomasz Kuba Kozłowski.
Ilustrowany przewodnik historyczny autorstwa Mirka Osip-Pokrywki
Podczas multimedialnej prezentacji i rozmowy prelegenci przybliżyli uczestnikom bogactwo polskiej spuścizny na Łotwie, w tym w dawnych regionach Inflant i Kurlandii. Omówiono m.in. znaczenie Dyneburga jako ośrodka polskości, związanego z postaciami takimi jak Emilia Plater czy Józef Piłsudski. Zwrócono uwagę na liczne zabytki i miejsca pamięci, które świadczą o wielowiekowej obecności Polaków na tych ziemiach.
Szczególną uwagę poświęcono miastu Krasław, które w XVIII wieku stało się ważnym centrum polskości w Inflantach. Wśród omawianych zabytków znalazł się pałac wzniesiony w stylu barokowym w latach 1750–1791 przez ród Platerów. Rezydencja ta, położona na wzgórzu górującym nad miastem, jest unikalnym przykładem polskiej architektury dworskiej w regionie Łatgalii. W jej wnętrzach odkryto późnobarokowe freski, prawdopodobnie autorstwa włoskiego malarza Filippo Castaldiego, które są jednymi z nielicznych tego typu dzieł na Łotwie.
W dalszej części spotkania prelegenci skupili się na Rydze, stolicy Łotwy, która kryje w sobie liczne ślady polskiej obecności. Wśród nich warto wymienić Zamek Ryski, który w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów pełnił funkcję rezydencji królewskiej, oraz kościół św. Jakuba. Stare Miasto, wpisane na listę UNESCO, zachowało średniowieczny układ urbanistyczny, odzwierciedlający wpływy polskie. Współczesnym symbolem polskości w Rydze jest grób zasłużonej polskiej działaczki Ity Kozakiewicz na Cmentarzu św. Michała oraz Polska Szkoła Średnia jej imienia.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez Warszawską Inicjatywę Kresową, która od lat promuje wiedzę o dziedzictwie Kresów. W ramach tej inicjatywy odbywają się spotkania, pokazy filmowe i wystawy poświęcone historii dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej. Od 2009 roku działania te prowadzi Tomasz Kuba Kozłowski, twórca takich cykli jak „Opowieści z Kresów”, „Kino Kresowe” czy „Kresowa Warszawa”.
Kresowiak
