101 lat temu, 26 maja 1924 roku, w sercu Nowogródka rozpoczęto usypywanie Kopca Nieśmiertelności, mającego upamiętnić pochodzącego z tych stron naszego wieszcza narodowego Adama Mickiewicza.
Pomysł usypania kopca zrodził się z inicjatywy sędziego Leona Doboszyńskiego, który w styczniu 1924 roku powołał Komitet Uwiecznienia Pamięci Adama Mickiewicza. Na jego czele stanął ówczesny wojewoda nowogródzki Władysław Raczkiewicz, a patronat nad przedsięwzięciem objął Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. Komisja ekspertów, w skład której weszli m.in. rektor Szyszko-Bohusz oraz profesorowie J. Kłos i J. Remer, zdecydowała, że najodpowiedniejszą formą uczczenia pamięci poety będzie usypanie kopca na wzgórzu zwanym „Drugi Zamek” lub „Mały Zamek”, położonym obok ruin zamku nowogródzkiego.
Odezwa Komitetu Uwiecznienia Pamięci Adama Mickiewicza z okazji uroczystości wzniesienia kopca Mickiewicza (fot. onebid.pl)
Uroczystość położenia kamienia węgielnego odbyła się 27 maja 1924 roku z udziałem Prezydenta Wojciechowskiego. Podczas ceremonii odczytano akt erekcyjny, przygotowany przez profesora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Stanisława Pigonia. Dokument ten, po podpisaniu przez obecnych, został umieszczony w ołowianej tubie i zamurowany w fundamentach kopca. Biskup Zygmunt Łoziński dokonał poświęcenia kamienia węgielnego.
Rozpoczęcie sypania kopca (fot. fotopolska.eu)
Wizyta dziennikarzy w czasie sypania kopca Mickiewicza (fot. NAC)
Uroczystość wzniesienia Kopca Nieśmiertelności w Nowogródku, 1931 rok (fot. NAC)
Uroczystość przy kopcu Mickiewicza, 1934 rok (fot. NAC)
Sypanie kopca trwało siedem lat i zakończyło się 28 czerwca 1931 roku. W ceremonii otwarcia uczestniczył Prezydent Ignacy Mościcki oraz liczni przedstawiciele świata nauki, kultury i społeczeństwa obywatelskiego. Kopiec osiągnął wysokość 15 metrów i średnicę podstawy 30 metrów. W jego sypaniu wykorzystano ziemię przywiezioną z różnych zakątków Polski, co symbolizowało jedność narodu polskiego w oddawaniu hołdu Mickiewiczowi.
Głaz z napisem u stóp kopca (fot. wikipedia.org)
Kresowiak
