Podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie poznaliśmy laureatów tegorocznej edycji nagrody Instytutu Pamięci Narodowej „Kustosz Pamięci Narodowej”. Uhonorowani zostali: Andrzej Władysław Kaczorowski, Gabriel Garçon, Koło Polaków z Indii 1942–1948, Adam Chętnik (1885–1967) – nagroda pośmiertna.
Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień przyznawanych przez Instytut Pamięci Narodowej. Ustanowiona z inicjatywy prof. Janusza Kurtyki w 2002 roku, powstała z myślą o uhonorowaniu tych, którzy z pasją i determinacją chronią i przekazują pamięć o najtrudniejszych momentach polskiej historii. Przez ponad dwie dekady do grona jej laureatów dołączyło blisko sto osób i instytucji, które – poprzez działalność badawczą, edukacyjną czy społeczną – wspierają misję IPN: upamiętnianie ofiar totalitaryzmów, pielęgnowanie dziedzictwa narodowego i przypominanie o bohaterach naszej wolności.
– Nasi Kustosze dzięki swej działalności nie tylko zachowują pamięć o przeszłości, ale kładą też podwaliny pod to, by przetrwała ona w przyszłych pokoleniach. Trzeba dodać, że niemal wszyscy dziś nagrodzeni bardzo wyraźnie podkreślali, że swoje zbiory powierzają Instytutowi Pamięci Narodowej. Jest to wyraz najwyższego zaufania do instytucji państwa polskiego, która w tym roku obchodzi swoje ćwierćwiecze. Po to właśnie zostaliśmy powołani, by zbierać okruchy polskiej historii. Pisać o niej. Kultywować pamięć – powiedział podczas uroczystości zastępca prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski.
🏅 W środę poznaliśmy laureatów tegorocznej edycji nagrody #IPN „Kustosz Pamięci Narodowej”. Zobacz relację z uroczystości, która odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie. pic.twitter.com/c2XUKpVJSk
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) June 20, 2025
List do uczestników uroczystości skierował prezydent Andrzej Duda, który objął wydarzenie swoim patronatem.
– Symboliczny tytuł Kustosza ma sens znacznie szerszy niż pierwotne znaczenie tego słowa. Powszechnie uważa się, że funkcja ta polega na opiece, porządkowaniu i konserwacji zbiorów. Kustosze Pamięci Narodowej są jednak nie tylko opiekunami dziedzictwa, lecz także często jego obrońcami. Wielu laureatów konkursu można wręcz nazwać bojownikami o pamięć. Musieli bowiem toczyć bój o prawdę o losach ojczyzny wbrew władzom, które z tą właśnie prawdą i jej rzecznikami systemowo walczyły – podkreślił w liście prezydent Andrzej Duda.
Nagroda „Kustosz Pamięci Narodowej” ma przywrócić szacunek dla narodowej przeszłości, chronić wartości, dzięki którym Polska przetrwała przez lata zniewolenia. W gronie dotychczas wyróżnionych tytułem Kustosza Pamięci Narodowej znajdują się min. Tomasz Strzembosz (2002), Władysław Bartoszewski (2004), Zofia i Zbigniew Romaszewscy (2006), Zofia i Andrzej Pileccy (2015), Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski (2019), a także Komitet Katyński (2010), Społeczny Komitet Pamięci Górników KWK „Wujek” w Katowicach poległych 16 grudnia 1981 r. (2011), Stowarzyszenie „Memoriał” (2012) i Polskie Muzeum w Rapperswilu (2015).
Źródło: IPN
fot. Sławek Kasper (IPN)
