Учора ва ўзросце 98 гадоў памёр капітан Мар’ян Маркевіч “Марыль”. Пра гэта паведаміў яго ўнук, вядомы польскi акцёр Мацей Мусял. «Марыль» быў жаўнерам Арміі Краёвай у Навагрудскай акрузе. Удзельнічаў у бітве пад Сурконтамі і ў аперацыі «Бура».
Мар’ян Маркевіч нарадзіўся 29 сакавіка 1924 года ў Коўне. Калі яму было некалькі гадоў, сям’я пераехала ў Вільню.
У 1939 годзе, ва ўзросце ўсяго 15 гадоў, ён уступіў у падпольную арганізацыю барацьбы з савецкімі захопнікамі. У 1942 г. арыштаваны гестапа. Пад чужым імем адседзеў у віленскай турме 1,5 года. Нягледзячы на катаваннi, ён не прызнаўся ў сваёй прыналежнасці да якой-небудзь узброенай арганізацыі. Выйшаў на волю па амністыі з нагоды дня нараджэння А. Гітлера.
У 1944-1946 гадах дзейнічаў у частках Арміі Краёвай у Навагрудскай акрузе пад псеўданімам «Марыль». Вясной 1946 г. ён спрабаваў трапіць у Польшчу цягніком з Навагрудка, але быў злоўлены і арыштаваны НКУС і зняволены ў турму «на Лукішках» у Вільні. Збіты і катаваны, у выніку чаго страціў слых, ён не прызнаўся і суд не мог даказаць яго «віну». У выніку подкупу ахоўнікаў (сям’я сабрала грошы) яго адпусцілі. У 1946 годзе разам з братам і бацькамі трапіў у Польшчу і пасяліўся ў Вжэшчы.
Разам з былымі паплечнікамі па Арміі Краёвай ён далучыўся да арганізацыі збору сродкаў для дапамогі падпольшчыкам выбрацца на Захад. Падчас такой паездкі, у Старгардзе Шчэцінскім, ён быў паранены ў левае плячо і схоплены вайсковым патрулём. Яго збівалі і катавалі ў турме на вуліцы Кашубскай у Шчэціне. Суд прыгаварыў яго да 15 гадоў зняволення і 8 мая 1947 г. у першым эвакоце зняволеных быў пераведзены ў Галенёў і змешчаны ў турме самага жорсткага рэжыму. Там ён правёў 7,5 гадоў.
Калі пасля смерці Сталіна пачалася «адліга», яго вызвалілі. З-за мінулага ён не меў магчымасці працаўладкавацца. Дзякуючы сябрам бацькі, які быў яшчэ з Вільні, ён скончыў курсы бухгалтараў у Вжэшчы пры Гданьскім таварыстве дробнага будаўніцтва. На жаль, мінулае пастаянна было перашкодай для пастаяннага працаўладкавання, таму ён з’ехаў на заходнія землі і пасяліўся з жонкай у Глыбчыцах. У 1980-я гады актыўна ўдзельнічаў у дзейнасці «Салідарнасці».
27 лютага 2017 г. Прэзідэнт Анджэй Дуда ўзнагародзіў Марыяна Маркевіча Афіцэрскім крыжам Ордэна Адраджэння Польшчы.
Smutna wiadomość.
W wieku 98 lat zmarł kpt. Marian Markiewicz “Maryl”, żołnierz AK, Żołnierz Wyklęty.– Walkę zacząłem od 15. r.ż., jak wchodzili bolszewicy. Poczułem się żołnierzem i przyłączyłem do obrony Wilna. To był początek służby 🇵🇱. Moje piękne dzieciństwo się skończyło. pic.twitter.com/2WDEzBqZP3
— Fundacja Nie zapomnij o nas (@NieZapomnijONas) October 25, 2022
Крыніца: wb24.org/solidarnosc.org.pl
