У Саколах на Падляшшы адкрыты першы ў Польшчы помнік у гонар ахвяраў польскай аперацыі НКУС, праведзенай савецкімі ўладамі ў 1937-1938 гадах. У выніку генацыду, распачатага па загаду кіраўніка НКУС Мікалая Яжова, загінула не менш за 111 тысяч чалавек.
8 снежня, адразу пасля афіцыйнага адкрыцця мемарыяла, адбылася навуковая канферэнцыя пад назвай «Вы былі — мы ёсць. Памяці ахвяраў польскай аперацыі НКУС 1937-1938 гг.», прысвечанай тэме гэтага забытага генацыду і знішчэння нашых суайчыннікаў. Паводле прысутнага на цырымоніі дзяржаўнага сакратара канцылярыі прэм’ер-міністра Адама Андрушкевіча, помнік з’яўляецца сiмвалам аднаўлення памяці пра забойства савецкімі ўладамі амаль 200 тысяч палякаў.
Нягледзячы на тое, што, паводле фонду «Прыгажосць жыцця», гэта адно з найбуйнейшых злачынстваў супраць чалавецтва ў ХХ стагодздзi, яно практычна не захавалася ў свядомасці сучасных жыхароў Польшчы. Тым часам нагадваць і інфармаваць палякаў пра сталінскія злачынствы трэба бесперапынна. Пра тое, што такая патрэба існавала, сведчыць той факт, што да гэтага часу ў Польшчы не было месца для ўшанавання памяці ахвяраў польскай аперацыі НКУС, лічаць у Фондзе.
Стварэнне помніка ахвярам польскай аперацыі НКУС і арганізацыя канферэнцыі ў Саколах грунтуюцца не толькі на відавочнай неабходнасці шанавання памяці аб гэтай трагічнай падзеі. Выканаўчы арганізатар канферэнцыі, кампанія MIMESIS, падкрэслівае, што арганізацыя мерапрыемства ў рыначнай зале ў Саколах была складанай задачай, бо гэтае месца, як і помнік, з’яўляецца сімвалам актыўнасцi мясцовай супольнасці.
У бліжэйшы час з’явiцца выданне «Вы былі — мы ёсць. Памяці ахвяраў польскай аперацыі НКУС 1937-1938 гг.», якая змяшчае разгорнутыя версіі лекцыяў, прагучалых падчас канферэнцыі, і рэпартаж з мерапрыемства.
Крыніца: PAP-Mediaroom
