Архіў Інстытута нацыянальнай памяці папоўніўся артэфактамі сям’і Кжэчкоўскіх. Асаблівым прадметам з’яўляецца дзённік з Сібіры, напісаны на кавалку бяросты, які з’яўляецца унікальным артэфактам. Гэтыя памятныя рэчы з’яўляюцца следам ccылак польскага народа, сказаў прэзідэнт Інстытута Караль Наўроцкі падчас перадачы памятных рэчаў сям’і Сібіракоў у архіў Інстытута нацыянальнай памяці.
У цырымоніі перадачы памятных рэчаў сям’і Кжэчкоўскіх прыняла ўдзел Крыстына Кжэчкоўска з брытанскага Лестэра. «У выніку Другой сусветнай вайны тысячы палякаў апынуліся ў розных месцах свету. Гэтыя памятныя рэчы з’яўляюцца следам блуканняў польскага народа, жаўнераў і мірных жыхароў. Яны былі асуджаныя на забыццё. Дзякуючы акцыі Інстытута нацыянальнай памяці «Архіў, поўны памяці» і настойлівай працы нашых архівістаў, мы знаходзім пэўныя гісторыі, якія атрымліваюць другое жыццё», — сказаў прэзідэнт Наўроцкі.
У 18-старонкавым дзённіку Яніны Кжэчкоўскай, у дзявоцтве Брашкевіч, сабраны запісы сяброў, якія засталіся з ёй у Сібіры. Гэта была замена нармальнасці на «нялюдзкай зямлі», а цяпер — надзвычайнае сведчанне пра людзей, якія былі ў эміграцыі разам з Янінай Брашкевіч.
Носьбітам памяці пра той жах, які перажылі рэпрэсаваныя Савецкім Саюзам, з’яўляюцца дакументы, напісаныя на бяросце. Менавіта на бяросце былі створаныя эскізы да аднаго з найвыдатнейшых твораў гулагаўскай літаратуры — «Архіпелага ГУЛАГ» Аляксандра Салжаніцына.
Летась камітэты ЮНЕСКА Літвы, Латвіі і Эстоніі пры ўдзеле Польшчы, Фінляндыі, Малдовы і Украіны прапанавалі ўключыць запісы на бяросце, выкананыя ў ХХ стагоддзі падчас дэпартацый у СССР, у Сусветны рэестр Міжнароднай памяці (International Memory of the World Register).
Крыніца: IPN
