Напэўна, няма больш пеністага напою, чым піва. На Крэсах напой быў вядомы з XV ст. Вялікую ролю ў гісторыі гэтага напою адыграў і горад Ліда, які ў канцы XIX стагоддзя стаў адным з найбуйнейшых піваварных цэнтраў былога Вялікага Княства Літоўскага. Росквіт лідскіх бровараў таксама прыйшоўся на міжваенны час.
Першы бровар у Лідзе быў створаны ў 1871 годзе па ініцыятыве Якуба Папірмейстра. Як і любому прамысловаму прадпрыемству, бровару Папірмейстра ў першыя гады сваёй працы прыйшлося перажыць цяжкасці ў заваёве рынкаў. Першапачаткова вытворчасць было абмежавана мясцовым рынкам. З часам, дзякуючы спрыяльным умовам, бровар пашырыў сваю вытворчасць. Перыядам росквіту завода можна лічыць апошнія гады перад пачаткам Першай сусветнай вайны. За гэты час бровар Папірмейстра замацаваў свае пазіцыі ў мясцовай прамысловасці, падняўшы якасць піва да ўзроўню лепшых айчынных бровараў.
У часы Другой Польскай Рэспублікі спадкаемцы заснавальніка бровара ўсталявалi ўнутранае абсталяванне, якое адпавядала тагачасным патрабаванням. У першай палове 1935 года кіраўніцтва бровара акрамя піва пачало выпускаць газіраваную ваду. На прадпрыемстве працавала 25 чалавек, уключаючы персанал.
Як чытаем у адным з нумароў даваеннага часопіса «Ziemia Lidzka»:
«У цяперашні час аб’ём экспарту піва значна скараціўся, хоць бровары захавалі традыцыйны ўзровень піва, якое яны вырабляюць з ячменю прэміум-класа, імпартаванага з Куяваў. Сыравіна перапрацоўваецца на месцы з выкарыстаннем знакамітага люблінскага хмелю. За якасць выраблянага піва заводы маюць медалі і дыпломы розных айчынных і замежных выстаў.
Варта падкрэсліць, што нядаўна бровар Папірмейстра вырашыў паспрабаваць ячмень з Лідскага павета ў якасці мясцовай сыравіны для вырабу піва. Калі гэты эксперымент пакажа, што мясцовы ячмень роўнай якасці з імпартаваным з Куяваў, вядома, для фермераў Лідскага павета і суседніх паветаў адкрыецца новая магчымасць збываць сельгаспрадукцыю».
Піўныя этыкеткі з царскіх часоў
Яшчэ адзін бровар, заснаваны ў 1876 годзе, упісаў свой след у гісторыю горада. Яе заснавальнікам стаў прадпрымальнік яўрэйскага паходжання Насель Пупко. У 1899 годзе яго фабрыка з амаль 25-гадовай гісторыяй вырабіла піва на суму 54 тысячы рублёў, у той час як толькі за тры гады дзеючае прадпрыемства графа Гутэн-Чапскага вырабляе амаль утрая большую суму. Але справа развіваецца — у канцы ХІХ стагоддзя напоі Пупко прадаваліся праз склады ў Лідзе, Беластоку, Кобрыне, Пінску, Гарадзішчы, Ляхавічах і Гарадзеі, а таксама ў шматлікіх піўных крамах.
Бровар Пупко ў 1915 г. Карціна нямецкага мастака
Будынак у Лідзе, дзе размяшчалася піўная крама Пупко
У міжваенны час піваварныя заводы дынастыі Пупко займалі тры вялікія мураваныя будынкі. Прадпрыемства дасталася сынам Марку і Шымону. Яны абодва былі выпускнікамі Тэхналагічнага інстытута ў Брусэлі. Завод выпускаў чатыры гатункі піва: «Светлае», «Хмялёвае», «Дубелтоўскае» і «Цёмнае». У асартыменце таксама была газіраваная вада і квас.
У 1939 годзе завод завяршыў вытворчы цыкл, атрымаўшы міжнароднае прызнанне. Яго вырабы былі адзначаны медалямі на выставах у Марсэлі і Рэймсе.
Прадукцыя лідскіх піваварных заводаў не адрознівалася ад іншых польскіх вытворцаў. Дзякуючы гэтаму Ліда, як прамысловы горад, была вядомая не толькі ў Навагрудскім і Віленскім ваяводствах, дзе найбольшай папулярнасцю карысталася піва лідскіх бровараў, але і на Беласточчыне і Палессі, землі якіх абслугоўвалі мясцовыя бровары.
На падст. Ziemia Lidzka, browar.biz, nashaniva.com
