160 гадоў таму, 28 снежня 1863 года, памерла Марыля Путткамер (народжаная Верашчака), якая была першым вялікім каханнем нашага нацыянальнага паэта Адама Міцкевіча. Іх адносіны аказалі вялікі ўплыў на творчасць паэта, натхніўшы яго на напісанне IV часткі “Дзядоў” і мноства вершаў, уключаючы “Свіцязянку”.

Адам Міцкевіч сустрэў Марылю Верашчака, як мяркуецца, у жніўні 1820 года падчас першага візіту да Міхала Верашчакі, брата Марылі, у іх родавым маёнтку ў Тугановічах, цяпер вядомым як Карчова ў Беларусі. Марыля, дачка маршалка шляхты Навагрудскага павета, была на год маладзейшая за паэта, нарадзілася 24 снежня 1799 года.

Хоць Марыля Верашчака была заручана з графам Ваўжынцам Путткамерам, яна закахалася ў Адама Міцкевіча. Пасля вяселля Марылі з Путткамерам у лютым 1821 года, расчараваны Міцкевіч перапыніў з ёй сувязь і з’ехаў у Коўна, дзе звязаўся з Каралінай Кавальскай, жонкай мясцовага лекара. Гэты новы саюз Міцкевіча не працягнуўся доўга, і пасля скандалу ў Коўна, паэт адправіўся ў Туганавічы, дзе аднавіў раман з Марыляй.

Сядзіба Верашчакаў у Туганавічах (малюнак У. Дмахоўскага, 1861 г.)

Адносіны Міцкевіча і Верашчакі, якія доўжыліся менш за два гады, былі поўныя драматычных падзей. У 1822 годзе Марыля, не вытрымаўшы расстання, паспрабавала здзейсніць самагубства, прыняўшы настойку опіюма. Прыкладна праз два месяцы Міцкевіч адправіўся ў Больценікі са сваім сябрам Тэадорам Лазінскім у якасці секунданта і выклікаў Путткамера на дуэль, жадаючы такім чынам пазбавіцца ад суперніка. На шчасце, графу ўдалося супакоіць палкага паэта.

Паэтычны раман скончыўся ў 1823 годзе, але Міцкевіч да канца жыцця захоўваў памяткі свайго першага кахання, што сведчыць аб глыбокім уплыве гэтых адносінaў на яго жыццё і творчасць.

Марыля Верашчака

Асабліва гэта відаць у IV частцы “Дзядоў”, апублікаванай у 1823 годзе ў Коўне, дзе прадстаўлена няшчаснае каханне Густава да Марылі. Паэт часта звяртаўся да гэтых адносінaў і ў сваіх вершах, такіх як “Першацвет”, “Свіцязянка”, “Курганак Марылі”, “Да М***”, або балада “Гэта мне падабаецца”. Да гэтага часу захаваліся шматлікія лісты, якія Міцкевіч і Верашчака абменьваліся праз паэта Томаша Зана.

Магіла Марылі Верашчака ў Беняконях (фота: wikipedia.org)

Інфармацыі пра жыццё Верашчакa пасля 1823 года засталося няшмат. У 1833 годзе яна і яе муж Ваўжынец Путткамер былі арыштаваныя царскімі ўладамі за незалежніцкую дзейнасць. Пасля смерці мужа ў 1850 годзе, Марыля пераехала ў маёнтак Бражэльцы, цяпер на тэрыторыі Беларусі, дзе памерла праз трынаццаць гадоў. Пахавана была на могілках пры касцёле ў Беняконях (цяпер Воранаўскі раён Гродзенскай вобласці).

Пасылаю
Рэйтынг чытачоў
0 (0 галасоў)