220 гадоў таму, 25 студзеня 1804 года, у Гейстунах каля Ашмянаў нарадзіўся Антоні Эдвард Адынец – постаць, надзвычай важная для польскай літаратуры і гісторыі. Яго жыццё і творчасць складаюць яркі раздзел у аналах польскай культуры.
Адынец, сын Тадэвуша і Тэрэсы з Гнатоўскіх, пасля заканчэння базыльянскай школы пачаў вывучаць права ў Віленскім універсітэце. Менавіта там, сярод інтэлектуальнай эліты, ён далучыўся да таварыства філарэтаў і завязаў ключавыя знаёмствы, якія сфарміравалі яго жыццё. У 1821 годзе ён сустрэўся з Адамам Міцкевічам, з якім яго звязала глыбокае сяброўства і супрацоўніцтва.
Фальварк у Гейстунах на малюнку Напалеона Орды 1875 года
Адынец праславіўся як паэт, мемуарыст і перакладчык. Яго самы вядомы твор, “Песня філарэтаў”, напісаны ў 1824 годзе, стаў маніфестам маладога пакалення інтэлектуалаў, якія імкнулiся да нацыянальнага адраджэння. Неўзабаве пасля гэтага яго першая складанка вершаў, апублікаваная ў 1825 году, прынясла яму славу і прызнанне.
Антоні Эдвард Адынец
Яго жыццё было падарожжам – літаральна і ў пераносным сэнсе. Адынец жыў у Варшаве, Дрэздэне, падарожнічаў з Міцкевічам па Еўропе, а свае ўражанні ад падарожжаў выклаў у “Лістах з падарожжаў”. Гэтыя яркія апавяданні сталі каштоўным сведчаннем эпохі.
У 1837-1866 гадах Адынец вярнуўся ў Вільню, дзе працаваў над “Усеагульнай энцыклапедыяй” Глюксберга і ствараў “Віленскі кур’ер”. Ён таксама не забываў аб сваiх хобі – перакладзе, напісанні артыкулаў, вершаў і драм, сярод якіх былі “Феліцыта” і “Барбара Радзівіл”.
Магіла Антонія Эдварда Адынца на могілках Павонзкі (фота: wikipedia.org)
У 1866 годзе Адынец пераехаў у Варшаву, дзе апублікаваў свае “Лісты з падарожжаў” і “Успаміны аб мінулым, расказаныя Дэатыме”. Там ён і завяршыў свой жыццёвы шлях, дзе быў пахаваны на могілках Павонзкі.
