Ён быў бясстрашны. Тараніў каня, сечаў шабляй, страляў з рэвальвераў. Вельмі часта ён выбіраў самых смелых са сваіх людзей і знікаў з імі на некалькі ці некалькі дзён у тыле варожых войскаў. Ён вярнуўся ў бляску гераічнай славы і быў усыпаны трафеямі. Ён выходзіў з самых страшных сутычак, залізваў самыя брыдкія раны. Для немцаў ён быў увасабленнем дзікага варвара з азіяцкіх стэпаў, бальшавікі, напэўна, назвалі б яго бізуном Божым, калі б верылі ў Бога. Затое салдаты былі гатовыя кінуцца ў агонь за «Бацькам». Еў з імі з аднаго катла, дзяліў з імі нягоды паходу, уступаў з імі ў дыскусіі, чытаў ім газеты, а вечарамі, ля вогнішча, расказваў анекдоты. Але «казка» — гэта не толькі бацька, у наменклатуры грамадзянскай вайны ў Расіі так называлі лясных і стэпавых атаманаў — смелых, крыважэрных, бязлітасных і ў той жа час сентыментальных адміністратараў , часам нічыйных уладальнікаў, лёгка змяняючы саюзнікаў і апекуноў, ідэалогіі і ідэі. Махно, Грыгор’еў, Дутаў, Красноў. Быў у віленчан і такі атаман — ідэальны партызан, які дрэнна праявiў сябе ў акопнай вайне, але быў незаменны ў разнастайных дыверсіях у тыле ворага. Звалі яго Станіслаў, прозвішча Балаховіч, да якога ён дадаў мудрагелістую мянушку Булак-Бей, паходзіў ён з Віленшчыны.
Станіслаў Балаховіч нарадзіўся 10 лютага 1883 года ў Мейштах каля Уцяны. Ён быў сынам беларуса Нікадэма Міхала Балаховіча і полькі Юзэфы Шафран, адпаведна кухаркі і пакаёўкі з роду Мейштовічаў. Меў яшчэ двух братоў (старэйшы брат Мечыслаў тады камандаваў антыбальшавіцкімі партызанамі на Далёкім Усходзе, малодшы Юзаф стаў адным з бліжэйшых паплечнікаў Станіслава) і шэсць сясцёр. У канцы ХІХ стагоддзя Нікадэм Балаховіч і яго брат Людвік з пазыкі Мейштовічаў набылі маёмасць Юдыцыны, што знаходзілася на Віленшчыне каля Шаркаўшчыны. У 1887 г. ён прадаў яго графу Лапаціньскаму, і сям’я пераехала ў арандаваны маёнтак Стакапіева на Дзісне.
Калі я выказваюся не вельмі карэктна па-польску, прабачце. Маці нашы там, на далёкіх крэсах, навучылі нас спачатку любіць Польшчу, а потым і правільна гаварыць па-польску. Для мяне і такіх, як я, Сянкевіч быў букваром з дзяцінства. Героі Сянкевіча былі для нас прыкладам
— успамінаў праз гады Балаховіч. Праўда, чытаючы ягоныя ўспаміны, варта памятаць, што Балаховіч з вялікай лёгкасцю ставіўся да ўласнай біяграфіі, датаў і асобаў, падзеяў і імёнаў, падладжваючыся пад свае сучасныя патрэбы. Насамрэч, нацыянальная свядомасць Балаховіча была вельмі зменлівай да 1920-х гадоў. У залежнасці ад патрэбы моманту ён выдаваў сябе за рускага, беларуса ці паляка, змагаўся за вольную Эстонію, вольную Польшчу, вольную Расiю ці вольную Беларусь. А часам і за ўсё адразу.
