83 lata temu, 14 kwietnia 1941 roku, w Lidzie na Grodzieńszczyźnie urodziła się Pola Raksa, a właściwie Apolonia Raksa, nazywana najpiękniejszą aktorką PRL-u, ikoną kina, ulubienicą milionów. Sławę zdobyła dzięki roli Marusi w kultowym serialu “Czterej pancerni i pies”. Sukces ten stał się jednak swoistym przekleństwem dla jej kariery aktorskiej.
Już w młodym wieku Raksa zaznaczyła swoją obecność na scenie. Jej debiut kinowy miał miejsce w 1960 roku w filmie “Szatan z siódmej klasy”, który natychmiast przyciągnął uwagę krytyków i publiczności. Swoje aktorskie umiejętności szlifowała na Wydziale Aktorskim łódzkiej szkoły filmowej, którą ukończyła w 1964 roku.
Centrum Lidy w latach 30. (fot. Biblioteka Narodowa, Poczt.15982)
Oprócz “Czterech pancernych i psa”, Raksa wystąpiła w wielu znanych polskich filmach takich jak “Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa czy “Popioły” Andrzeja Wajdy. Mimo tych sukcesów była często typowana do ról “pierwszej naiwnej” – pięknych, niewinnych dziewcząt, co nie pozwalało jej na pełne wykorzystanie swojego aktorskiego potencjału.
Pola Raksa i Janusz Gajos w serialu “Czterej Pancerni i Pies” (fot. facebook.com/Pola.Ra.1941)
“Po moich pierwszych filmach uznano, że powinnam grać wyłącznie postacie dziewcząt pięknych, prostych, o łagodnym sercu, a więc typ ról, które określa się mianem ‘pierwsza naiwna’. Tak zaszufladkowany aktor zaczyna wzdychać do ról czarnych charakterów” – wyznała Raksa w wywiadzie dla “Ekranu” na początku lat 70.
Pola Raksa (1972) (fot. Zofia Nasierowska/tygodnik „Film”)
Próby przełamania tego stereotypu, jak choćby jej rola w serialu “Kapitan Sowa na tropie”, gdzie zagrała morderczynię, spotkały się z mieszanymi reakcjami.
W późniejszych latach życia Raksa zdecydowała się odejść od aktorstwa i skupić na innych formach twórczości. Po odejściu z Teatru Współczesnego w Warszawie w 1986 roku zainteresowała się dziennikarstwem modowym i projektowaniem. Z sukcesem zdobyła uprawnienia projektanta, co pozwoliło jej na nowe wyzwania zawodowe.
Mimo sukcesów zawodowych, życie prywatne Raksy nie zawsze było łatwe, co ostatecznie doprowadziło do jej wycofania się z życia publicznego w latach 90. Ostatni raz publicznie pojawiła się w 1995 roku podczas koncertu zespołu Perfect.
Wb24.org na podst. polskieradio.pl, pomorska.pl
Zdjęcie główne: youtube
