153 lata temu, 5 czerwca 1870 roku, w Boracinie k. Nowogródka, urodził się Sługa Boży Bp Zygmunt Łoziński. Należał do najwybitniejszych polskich biskupów II Rzeczypospolitej. Był więźniem władz carskich i bolszewickich, zawsze stał na straży wiary i sprzeciwiał się ateistycznemu komunizmowi. “Miłość ojczyzny jest jedną z form miłości bliźniego” – nauczał swoich wiernych niezłomny biskup.
Ksiądz biskup Zygmunt Łoziński uznawany jest za jednego z największych męczenników Kościoła na Białorusi obok arcybiskupa unickiego św. Jozafata Kuncewicza oraz św. Andrzeja Boboli. W 1957 r. rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny, a w 1993 r. papież Jan Paweł II uznał go za Sługę Bożego.
Zygmunt Łoziński otrzymał wszechstronne wykształcenie w seminarium duchownym w Petersburgu.
Po przyjęciu święceń (1895) wykładał Pismo Święte w seminarium duchownym, pracował także jako katecheta w jednym z gimnazjów. Jego patriotyczna postawa nie uszła uwadze władz carskich. W 1898 r. został skazany na 3 lata odosobnienia w klasztorze w Agłonie na Łotwie. Po dwóch latach ułaskawiony, nie mógł wrócić do pracy wykładowcy i pracował jako wikariusz w Smoleńsku, Tulę i Rydze. W 1905 r. został proboszczem parafii katedralnej w Mińsku.
Biskup Zygmunt Łoziński (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Do Petersburga powrócił w 1906 r. gdzie podjął wykłady z biblistyki i języka hebrajskiego. Aby pogłębić swą wiedzę, przez rok studiował w Instytucie Biblijnym w Rzymie i odbył podróże naukowe do Ziemi Świętej i Niemiec. Związany z bp. Janem Cieplakiem towarzyszył mu (bądź reprezentował go jako delegat) w jego podróżach pasterskich po rozległych obszarach Rosji europejskiej, a także Syberii i Dalekiego Wschodu.
Mińsk w latach 1914—1918 (fot. Bundesarchiv, Bild 146-2008-0050)
W listopadzie 1917 r. papież mianował go biskupem mińskim. Święcenia biskupie przyjął w Warszawie z rąk kard. Aleksandra Kakowskiego. Po objęciu diecezji niedługo cieszył się wolnością. Po zajęciu Mińska przez Armię Czerwoną ukrywał się przez pięć miesięcy w lasach. Choć bolszewicy wyznaczyli 100 tys. rubli za wskazanie miejsca jego pobytu, nikt go nie zdradził. Jedynie młodzi komuniści z Rewolucyjnego Czerwonego Pułku Warszawskiego – sformowanego na terenie Rosji – zaoferowali “pomoc” w schwytaniu 48-letniego biskupa. – W sierpniu 1919 r., po zajęciu Mińska przez wojska polskie, bp Łoziński powrócił do pełnionych funkcji. Rok później, kiedy miasto ponownie przejęte zostało przez bolszewików, pozostał na miejscu, a w swoich listach i kazaniach odważnie piętnował bezbożność komunizmu i niszczenie dóbr kościelnych.
Biografia Sługi Bożego Bp Zygmunta Łozińskiego, wydana nakładem ks. jezuitów, 1936 rok.
W sierpniu 1920 r. został aresztowany i oskarżony o działalność kontrrewolucyjną. Został zwolniony po 10 dniach, choć oświadczył, że do końca życia będzie zwalczał komunizm. Ponownie aresztowany na początku września 1920 r. został przewieziony do słynnego więzienia na Butyrkach w Moskwie, gdzie spędził 11 miesięcy. Dzięki staraniom dyplomatycznym podejmowanym przez rząd polski został uwolniony i w lipcu 1923 r. odesłany do Polski. Nigdy już nie pozwolono mu wrócić do jego diecezji. Biskup publicznie potępił postawę polskiej delegacji podczas rozmów pokojowych w Rydze, w wyniku których ziemia mińska, zamieszkana przez liczną ludność polską, weszła w skład Rosji bolszewickiej.
Kościół farny („Biała Fara”) pw. Przemienienia Pańskiego w Nowogródku (ok. 1920 rok)
Zamieszkał w Nowogródku, gdzie w 1925 r. zastała go nominacja na biskupa utworzonej wówczas diecezji pińskiej. Budował struktury diecezjalne, zorganizował synod, opieką otaczał też parafie unickie obrządku wschodniosłowiańskiego. Był przeciwnikiem wykorzystywania Kościoła do polonizacji mniejszości narodowych, za co zwalczała go endecja. Z kolei zwolennicy Józefa Piłsudskiego wypominali biskupowi niechęć wyrażaną do marszałka po zamachu majowym.
Syn wielkiego wieszcza Władysław Mickiewicz podczas obiadu u biskupa Łozińskiego w Nowogródku (fot. fotopolska.eu)
Kawaler Orderu Orła Białego i Krzyża Walecznych zmarł w opinii świętości w Wielką Sobotę 26 marca 1932 r.
Źródło: adonai.pl/idziemy.pl
