Dokładnie 460 lat temu, 26 stycznia 1564 roku miało miejsce jedno z najbardziej spektakularnych zwycięstw wojsk litewskich nad Moskalami. Dowodzone przez hetmanów Mikołaja Radziwiłła Rudego i Grzegorza Chodkiewicza chorągwie litewskie rozgromiły w bitwie pod Czaśnikami na Witebszczyźnie, 8-krotnie liczniejsze wojska rosyjskie Piotra Szujskiego. W wyniku starcia zginęło 10 tysięcy Rosjan.
Wojny inflanckie – Tło Konfliktu
Bitwa była częścią trwających wojen inflanckich, w której Rosja, pod władzą cara Iwana IV Groźnego, zajęła Inflanty. Po klęsce w bitwie pod Ērģeme i rozwiązaniu inflanckiego zakonu krzyżackiego, Księstwo Zadźwińskie i Księstwo Kurlandii i Semigalii zostały przekazane Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. Rosyjska ofensywa przeciwko Litwie nasiliła się wraz z zajęciem Połocka w 1563 roku, stanowiąc zagrożenie dla Wilna.
Polecamy również: Bitwa pod Witebskiem – zapomniane zwycięstwo Rzeczypospolitej nad Rosjanami
Mikołaj Radziwiłł „Rudy”
Sztuka wojenna hetmanów litewskich
Przed bitwą, dwie duże armie rosyjskie z Połocka i Smoleńska, dowodzone przez książąt Piotra Szujskiego i Piotra Semenowicza Serebryany-Oboleńskiego, miały za zadanie połączyć siły i uderzyć na Wilno. Jednak hetmani litewscy, Mikołaj Rudy Radziwiłł i Grzegorz Chodkiewicz, wykorzystali błędy rosyjskie i zorganizowali skuteczny atak.
Grzegorz Chodkiewicz
Polecamy również: 515 lat temu razem pobiliśmy Moskali pod Orszą
Decydujące starcie
26 stycznia 1564 roku pod Czaśnikami doszło do decydującego starcia. Litwini, mimo że byli w mniejszości, zaskoczyli rozproszone siły rosyjskie. Istnieją różne relacje dotyczące przebiegu bitwy, ale wszystkie zgadzają się co do całkowitego zwycięstwa Litwinów. Książę Piotr Szujski, rosyjski dowódca, zginął, a jego śmierć otoczona jest różnymi legendami.
Obraz bitwy pod Czaśnikami (1564 r.)
Kamienie pamiątkowe na miejscu bitwy z podobiznami hetmanów (fot. nashaniva.com)
Ciężkie straty Moskali
Rosyjskie straty były ogromne, szacowane na 150 do 10 tys. mężczyzn, z różnymi przekazami dotyczącymi dokładnej liczby. Litwini twierdzili, że pokonali nawet do 20 000 wrogów, co wydaje się być przesadzone. Bitwa ta miała znaczący wpływ na dalszy przebieg wojen inflanckich, demonstrując wojskową przewagę i spryt Litwinów.
Polecamy również: Bitwa pod Kłuszynem — największe zwycięstwo narodów dawnej Rzeczypospolitej nad Rosjanami
Wb24.org na podst. muzeumwp.pl, historix-tours.blogspot.com
