Tajemniczy skarb z Pińska

W Lublinie znajduje się Muzeum Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, które przechowuje wiele cennych artefaktów. Jednym z nich jest tajemniczy skarb odkryty w latach 30. XX wieku w malowniczych okolicach Pińska na Polesiu.

Monety

Ten wyjątkowy zbiór został ukryty w drugiej połowie X wieku, za czasów panowania pierwszych Piastów. Skarb składa się z arabskich dirhemów – 330 kompletnych egzemplarzy i 230 “połówek”. Monety te w większości pochodzą z terenów dzisiejszego Iranu, które w X wieku zajmowali Samanidzi. Analiza numizmatyczna umożliwiła datowanie niektórych monet na lata 937-938. W skarbie znajdują się również monety kalifów bagdadzkich z lat 875-925 oraz monety dynastii Bujidów, a także próby naśladownictwa dirhemów z państwa Bułgarów Wołżańskich.

Ozdoby i biżuteria

Oprócz monet skarb zawiera także zespół 14 srebrnych ozdób, liczne fragmenty wyrobów tego typu oraz pierścionek ze srebrnego pręcika. Wśród nich wyróżniają się lunule, bogato zdobione kombinacjami splotów cienkiego drucika, perełkowatymi guzikami oraz małymi okruchami srebra. Podobne zdobienia mają również zausznice – damskie ozdoby głowy.

Znaczenie historyczne skarbu

Znalezisko to otwiera niezwykłą kartę w dziejach Polesia, podkreślając rolę regionu jako ważnego węzła na wczesnośredniowiecznym szlaku handlowym między Wschodem, zwłaszcza Kijowem, a Europą Zachodnią. Ten szlak, przebiegający wzdłuż takich rzek jak Dniepr, Prypeć czy Bug, sprzyjał wymianie kulturowej i handlowej między różnymi cywilizacjami. To właśnie monety arabskie stanowiły wówczas większość używanego na tym terenie pieniądza.

Losy skarbu

Okoliczności odkrycia skarbu nie są do końca jasne. Po wielu perypetiach stał się on własnością lubelskiego kolekcjonera, prof. Edwarda Soczewińskiego. W 2020 roku skarb został zakupiony przez Muzeum od spadkobierców kolekcjonera.

Ten niezwykły zbiór świadczy o bogatej przeszłości regionu i odgrywa kluczową rolę w badaniach nad historią średniowiecznego handlu i rzemiosła.